Του Φοίβου Καρζή
30 Νοεμβρίου 2020Ο Βασίλης Πάικος ήταν παλιομοδίτης. Εξηγούσε σε διαδοχικές γενιές επίδοξων δημοσιογράφων ότι αυτό είναι ένα επάγγελμα, αλλά δεν είναι σαν όλα τα άλλα. Ανήκει από τη φύση του στη δημόσια σφαίρα, γιατί η ενημέρωση είναι το τελικό και ύστατο μέσο προστασίας των δημόσιων αγαθών. Και, χωρίς να αναιρεί τις αναγκαιότητες κάθε επαγγελματικής ενασχόλησης, η επιλογή της υπηρεσίας στο δημόσιο συμφέρον επιβάλλει και μια ατομική ηθική.
Αυτή την ηθική ο Πάικος δεν την κρατούσε μόνο για τις τάξεις και τα μαθήματά του. Ούτε, όμως, την έκανε κήρυγμα στους συναδέλφους του. Την προσωποποιούσε με τη συμπεριφορά του στον επαγγελματικό του χώρο. Μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση η διακριτικότητα με την οποία εκφραζόταν, για παράδειγμα, σε έναν ραδιοφωνικό σταθμό, τον «Αθήνα 9,84», του οποίου υπήρξε συνιδρυτής από την πρώτη του μέρα και «συνείδηση» μέχρι την τελευταία. Κι όταν η πρότασή του δεν είχε απήχηση, έκανε αυτό που έχει καθένας θεμελιώδη υποχρέωση να κάνει όχι (μόνο) για αυτοπροστασία αλλά και για τη διατήρηση της εκπροσώπησης των αρχών του πέρα από τις συγκυρίες: περιχαράκωνε και κατοχύρωνε την αυτοτέλεια και το ήθος της δικής του δουλειάς, όταν οι συνθήκες δεν επέτρεπαν να περάσει τα όριά της.
Πάνω από όλα, η αρχή που υπερασπιζόταν ήταν ο δημοκρατικός πλουραλισμός. Δηλαδή το δικαίωμα στη διαφωνία. Η κατοχύρωση της δυνατότητας έκφρασης πολλών απόψεων, έστω κι αν δεν ήταν ευθυγραμμισμένες με τη δική του, με την απαίτηση όμως της ποιότητας και την υποχρέωση του αντίστοιχου σεβασμού. Από εκεί ξεκίνησε η διεκδίκηση της ελεύθερης ραδιοφωνίας, στην οποία είχε μείζονα προσωπική συμβολή.
Ολα αυτά ακούγονται κάπως παλαιικά, παρωχημένα, βγαλμένα από το χρονοντούλαπο μιας περιόδου που αρνείται να δεχθεί ότι ο χρόνος, η τεχνολογία, οι εξελίξεις, οι «νέες πραγματικότητες» την έχουν προσπεράσει. Οι σημερινοί επίδοξοι δημοσιογράφοι θα ενδιαφερθούν περισσότερο για τις τεχνικές προδιαγραφές και τις βιοποριστικές προοπτικές. Δεν εκπλήσσει. Ο λόγος, όμως, που η δημοσιογραφία ως επάγγελμα δεν μπορεί να υποκατασταθεί δεν είναι η έλλειψη κατάλληλων τεχνικών μέσων, που πιθανότατα σύντομα θα είναι διαθέσιμα, αλλά το γεγονός ότι η υπεράσπιση του δημοσίου συμφέροντος απαιτεί την ανθρώπινη παρουσία, γιατί μόνον αυτή μπορεί να είναι φορέας μιας ηθικής.
Ο Βασίλης Πάικος θα λείψει περισσότερο στους δημοσιογράφους που δεν θα τον συναντήσουν.
(Από την Εφημερίδα των Συντακτών)
