Η «Καθημερινή» σήμερα αφιερώνει μία σελίδα της στο καυτό θέμα των ημερών στο χώρο του πολιτισμού.
16 Φεβρουαρίου 2021Ο Νικόλας Ζώης θέτει θέματα όπως τι πρέπει να αλλάξει και τι πρέπει να κρατήσει σταθερό η πολιτιστική δημοσιογραφία εν μέσω του ελληνικού #Metoo ή αν οφείλουν οι δημοσιογράφοι να ερευνούν τι συμβαίνει στα παρασκήνια παραστάσεων και οργανισμών όταν γράφουν μια καλλιτεχνική κριτική; Και, φυσικά, πώς πρέπει να διαχειρίζονται τις φήμες και τις ανώνυμες καταγγελίες μακριά από λογικές κλειδαρότρυπας και στοχοποίησης, αλλά χωρίς να αγνοείται ο λόγος των ανώνυμων θυμάτων;
(Ολο το ρεπορτάζ στη σημερινή «Καθημερινή», εδώ βάζουμε μερικά ενδιαφέροντα αποσπάσματα)
Γρηγόρης Πασχαλίδης
Καθηγητής, Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, ΑΠΘ
Τη δεκαετία του 1980, η πολιτιστική δημοσιογραφία υπερασπίσθηκε τον Χατζιδάκι, τον Ιόλα και τον Τσαρούχη από τις χυδαίες επιθέσεις της «Αυριανής». Σήμερα το ζητούμενο είναι η υπεράσπιση των καλλιτεχνών από τη χυδαιότητα ορισμένων επωνύμων, η υπεράσπιση εντέλει της τέχνης ως ηθοποιίας και όχι ως υποκρισίας. Τα φώτα της ράμπας δεν πρέπει να κρύβουν τους λύκους της κουίντας.
Λουΐζα Αρκουμανέα
Κριτικός θεάτρου
Η κριτικός δεν είναι όργανο της Δικαιοσύνης αλλά της αισθητικής (αν πρέπει ντε και καλά να είναι όργανο κάποιας ανώτερης αρχής). Μπορεί να κατακρίνει οποιοδήποτε αισθητικό τερατούργημα, αρκεί αυτό να λαμβάνει χώρα ενώπιον των θεατών ενός θεάτρου. Με άλλα λόγια, δεν δικαιούται να κρίνει την ηθική υπόσταση ενός καλλιτέχνη, οφείλει να αξιολογεί τη δουλειά ενός καλλιτέχνη επί σκηνής και όχι το ήθος που (δεν) ποιεί εκτός σκηνής. Eχει βέβαια στη διάθεσή της ακόμη μία επιλογή, κατά τη γνώμη μου την καλύτερη: να απόσχει από την παρακολούθηση αυτής της παράστασης. Να αρνηθεί να προσδώσει με το κείμενό της οποιαδήποτε αξία στο καλλιτεχνικό προϊόν του εν λόγω προσώπου. Η αποχή είναι πολλές φορές η καλύτερη «κριτική»… Και είναι ένα πολύτιμο όπλο στη διάθεση όχι μόνον του κριτικού αλλά και του κοινού.
Ζωή Βερβεροπούλου
Επίκουρη καθηγήτρια, Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ ΑΠΘ, κριτικός θεάτρου
Τώρα περισσότερο από ποτέ, η δημοσιογραφία του πολιτισμού καλείται να ξεχωρίσει τα σημαντικά και στο σωστό τους μέγεθος, να ανασχεδιάσει τη δεοντολογία της, να αποδείξει το εύρος των ορίων και των δυνατοτήτων της. Δύο πυλώνες αξίζει να ενισχύσει ώστε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων: το ερευνητικό πολιτιστικό ρεπορτάζ και τις κριτικές αναλύσεις, που υπερβαίνουν το συγκεκριμένο για να εξετάσουν τα βαθύτερα φαινόμενα. Μόνο έτσι θα παραμείνει πολιτιστική, πολιτισμένη και, κυρίως, δημοσιογραφία.
Ματίνα Καλτάκη
Δημοσιογράφος, κριτικός θεάτρου
Το έργο τέχνης μπορεί να κριθεί βάσει αισθητικών κριτηρίων, βάσει των όρων που το ίδιο επιβάλλει και μόνο. Μπορεί να γνωρίζω στοιχεία αρνητικά για τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά ενός διευθυντή κρατικού θεάτρου και για τον τρόπο που ασκεί τα καθήκοντά του, αλλά δεν θα επιτρέψω να επηρεάσουν την κριτική μου για την παράστασή του. Oσο για τη διαχείριση φημών, καταγγελιών κ.λπ., σαν αυτές τις ζοφερές που βγήκαν στο φως τις τελευταίες μέρες, οι παλιοί καλοί κανόνες της δημοσιογραφικής δεοντολογίας παραμένουν έγκυροι και μπορούν να προστατεύσουν τους δημοσιογράφους από λογικές «κλειδαρότρυπας» και στοχοποίησης προσώπων.
