Πως θα μπορούσε άλλωστε; Οι κοινωνίες που χρησιμοποιούν δημιουργικά την κριτική και την λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν βρίσκονται - και χωροταξικά - χιλιόμετρα μακριά από τις δικές μας: οι ολοκληρωμένες δισκογραφικές δουλειές, εκείνες που δημιουργικά ανήκουν σε έναν συνθέτη, έναν στιχουργό κι έναν ερμηνευτή (ακόμα κι αν αυτός συχνά είναι ένα πρόσωπο που λέγεται τραγουδοποιός) είναι πιο ενδιαφέρουσες και (συνήθως) πιο επιτυχημένες. Αντιμέτωπους με μια τέτοια ευτυχισμένη συγκυρία μάς φέρνει και ο καινούργιος δίσκος της Ρίτας Αντωνοπούλου.

 

Δεκατρία τραγούδια του Γιώργου Ανδρέου, ο οποίος επιστρέφει στη δισκογραφία μετά από οκτώ χρόνια απουσίας. Ένας concept – δίσκος, ο περί ου ο λόγος, που περιλαμβάνει δεκατρείς ιστορίες, που «θα μπορούσαν να έχουν συμβεί», για να παραφράσουμε τον Παύλο Παυλίδη, που πάντως σίγουρα συμβαίνουν γύρω μας στο αστικό περιβάλλον, λέω εγώ. Πρωταγωνίστριες οι καθημερινές γυναίκες και οι ιστορίες τους, όπως αυτές «συνελήφθησαν» από το Γιώργο Ανδρέου και ερμηνεύτηκαν από τη Ρίτα Αντωνοπούλου. 

 

Έχοντας βαρεθεί τα ίδια και τα ίδια που κυριαρχούν διαχρονικά στο ελληνικό τραγούδι, ο δίσκος αυτός με κέρδισε από το πρώτο κιόλας άκουσμα. Στα «νερά» του δεν λιμνάζουν στίχοι – κλισέ και εύκολες ερωτικές εξομολογήσεις. Ούτε δοκιμασμένες συνταγές ή αναμενόμενες ενορχηστρώσεις. Ταυτόχρονα, εντός του, πορεύονται παράλληλα η οικειότητα του μουσικού γενετικού υλικού ενός κατοίκου της πόλης, το ξάφνιασμα αρμονιών που κατοικοεδρεύουν στη μακρινή δύση (γιατί εδώ είμαστε περισσότερο ανατολή από δύση) και οι στίχοι που σοκάρουν, συγκινούν, προβληματίζουν και, καμιά φορά, καθιστούν την ακρόαση πράξη τολμηρή και γενναία. Είναι στιγμές, μάλιστα, που ο εαυτούλης – ακροατής (εγώ σίγουρα) οδηγείται ασυναίσθητα προς το κουμπάκι του off. Γιατί ο δίσκος αυτός λειτουργεί και σαν καθρέφτης. Σαν καθρέφτης που μπορεί να σου θυμίσει πόσες φορές ήσουν σκληρός και απάνθρωπος (βλ. Δουλειά – αγκαλιά) και ότι οι φορές αυτές ίσως να ήταν περισσότερες από τις άλλες, εκείνες που στάθηκες αντάξιος των ίδιων σου των προσδοκιών, δίκαιος (σ.σ. γνώρισα στο ταξίδι μου και δίκαιους ανθρώπους, τον πόνο μου πονέσανε, είχαν γλυκούς τους τρόπους). Σαν καθρέφτης, που σου δείχνει ότι λίγοι άνθρωποι μπορούν να κερδίσουν το χαρακτηρισμό «Τζίνι της Χαλιμάς» και ότι πρέπει να μοχθήσεις αν θες κάποτε να μιλούν για σένα με λόγια ξεχωριστά οι πέντε άνθρωποι που θα σε θυμούνται. Σαν καθρέφτης που σου δείχνει ότι είσαι και καλός και κακός και δίκαιος και άδικος και, τέλος πάντων, όλα όσα αγαπάς και όλα όσα μισείς. Αυτοί οι δίσκοι έχουν αξία. Αυτοί οι δίσκοι μένουν. Το βάρυνα; Ε και; Το τραγούδι δεν είναι μόνο διασκέδαση. Το τραγούδι είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση. Με πολλαπλές χρήσεις και δυνατότητες. Και έναν τέτοιο δίσκο έχει «φτιάξει» ο Γιώργος Ανδρέου έχοντας στα χέρια του ένα «υπερόπλο», αυτή την ξεχωριστή τραγουδίστρια που ακούει στο όνομα Ρίτα Αντωνοπούλου.

 

Για μένα, η Ρίτα Αντωνοπούλου είναι μια από τις σημαντικότερες σύγχρονες τραγουδίστριες, αν όχι η σημαντικότερη. Μαθήτευσε κοντά σε σπουδαίους «δασκάλους» (Σταμάτης Κραουνάκης, Θάνος Μικρούτσικος) και στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων επανερμηνεύοντας τραγούδια δύσκολα και απαιτητικά, τραγούδια που έχουν χαραχτεί μάλιστα στην ποιητική μας μνήμη με τις φωνές άλλων αγαπημένων τραγουδιστριών. Τα τραγούδησε καλά, πατώντας πιστά πάνω στις μελωδίες, βάζοντας όμως τη δική της ψυχή και πυγμή και κάνοντάς τα «δικά της». Στον εν λόγω δίσκο, το «πήγε ακόμα παραπέρα». Δύσκολα διαστήματα, ακροβατικές μελωδίες και αρμονίες που ξενίζουν, ουδόλως δυσκόλεψαν την καταπληκτική αυτή τραγουδίστρια που έπαιξε δεκατρείς διαφορετικούς ρόλους (όσα και τα τραγούδια του δίσκου) με μεγάλη επιτυχία. Ακούστε την στη «Μάνα» και στο «Τζίνι της Χαλιμάς». Ακούστε την και νιώστε αυτό τον «κόμπο» του συναισθήματος που μεταφέρει με την ερμηνεία της. Τολμώ να πω ότι μόνο εκείνη θα μπορούσε να πει αυτά τα τραγούδια και να τα πει τόσο καλά. Και να τα υποστηρίξει και στο live. 

 

Αυτός ο δίσκος, νιώθω σα να με «πνίγει». Κάθε του ακρόαση φέρνει στην επιφάνεια νέες ανακαλύψεις, νέα συναισθήματα, καινούργιους «κόμπους». Θα σταματήσω εδώ, ελπίζοντας να σας μετέφερα λίγο το κλίμα και, κυρίως, να σας δημιούργησα την απαραίτητη περιέργεια της αναζήτησης του υλικού. Αξίζει.