Της Δέσποινας Παπαγεωργίου

 

Ξεκινάμε με το συμπέρασμα, γιατί μόνο έτσι αρμόζει σε έναν Μανώλη Γλέζο. Ο Μανώλης Γλέζος δεν είναι «μόνο» ο ήρωας που, μαζί με τον Απόστολο Σάντα κατέβασαν από την Ακρόπολη τη ναζιστική σημαία, κάνοντας τότε την καρδιά της κατεχόμενης Ευρώπης να χτυπά εκεί, στον έστω και προσωρινά απελευθερωμένο από το μιαρό αυτό σύμβολο ιερό βράχο-μήτρα της Δημοκρατίας. Ο Μανώλης Γλέζος είναι κυρίως ένας άνθρωπος που δεν υπέταξε ποτέ την ιδεολογία του στην ανάγκη. Ακόμα και όταν η ιδεολογία του τον οδήγησε τρεις φορές σε καταδίκη εις θάνατον και σε πολλά χρόνια στη φυλακή.

Αυτούς, λοιπόν, τους ανθρώπους δεν τους χώνεψε ποτέ καμία εξουσία – ούτε καν κομματική, πόσο μάλλον κυβερνητική. Κάποιοι (λίγοι), ακόμα και στον ΣΥΡΙΖΑ του 4%, εκφράζονταν ενίοτε υποτιμητικά για τον Γλέζο. Γιατί έλεγε πάντοτε τη γνώμη του, ακόμα κι όταν βρισκόταν σε αντίθεση με την κομματική γραμμή.  Είναι γνωστό, επίσης, ότι στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας είχε χαρακτηριστεί «unbequemer Genosse» («άβολος σύντροφος»)… Είναι, όμως, αυτοί οι άνθρωποι, σαν τον Γλέζο, που γίνονται διαχρονικά σύμβολα, παντιέρες αγώνα, ανεξάντλητες πηγές έμπνευσης. Κι όχι εκείνοι που βαφτίζουν «ρεαλισμό» την υποταγή και «επώδυνο συμβιβασμό» το ιδεολογικό ξεπούλημα έναντι μεγαλόσχημων πλην προσωρινών οφίτσιων.
 

Κι φθάνουμε στο σημείο να αναρωτιόμαστε, επιχειρώντας αυθαίρετο άλμα στον χωροχρόνο, αν το κατέβασμα της σβάστικας από την Ακρόπολη ήταν μια πράξη που εντάσσεται σε αυτό που ο σημερινός πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα χαρακτήριζε «ρομαντικό βολονταρισμό» εκείνων που πρότειναν «ανεύθυνες λύσεις» «ηρωικής αυτοθυσίας» και «ηρωικής εφόδου στον ουρανό», αν κρίνουμε από τα όσα έχει γράψει τον τελευταίο καιρό (5/12-12/12/2015) στο twitter... Έχει επίσης δηλώσει ότι «πολλές φορές τα “όχι” στην Ιστορία οδήγησαν σε εξελίξεις υπαναχώρησης. Το ΟΧΙ του 1940 ακολούθησε μια τετράχρονη Κατοχή» (συνέντευξη στον Alpha, 26/8/2015)… 
 

Τι να κάνεις, όμως, που η ρημάδα η ιστορία επιμένει να περιλαμβάνει στις πιο λαμπρές σελίδες της «ρομαντικούς βολονταριστές», που ωθήθηκαν, θαμπωμένοι από την καταλυτική λάμψη των ιδεών τους, σε λυσσαλέα μάχη με το φαινομενικά Αδύνατο, έχοντας την ψυχή στο κούτελο και τη δίψα για δικαιοσύνη στο βλέμμα; 

Κάτι τέτοιοι ήταν που πέτυχαν την κατάργηση της δουλείας στον αμερικανικό Νότο, την ισότητα των γυναικών, τη συντριβή του φασισμού.  Ο Μανώλης Γλέζος ανήκει σε αυτή τη σπάνια πάστα. Αγέραστη φύτρα μιας δρακογενιάς που βρέθηκε αντιμέτωπη με διλήμματα όπως «ελευθερία ή θάνατος» - και όχι διλήμματα τύπου «ευρώ ή δραχμή». Και (γιατί τι να πρωτοαναφέρει κανείς από την ανεξάντλητη δράση του) βρίσκεται κυριολεκτικά παντού, όπου υπάρχει αγώνας για τον Άνθρωπο και τη Δημοκρατία. 

 

Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη συνέντευξη που μου έδωσε. «Μεγάλη μου τιμή» του είπα, για να λάβω την απάντηση «δεν αφήνουμε τις τιμές, να πάμε στα ουσιαστικά;» Παρασύρθηκα στον παθιασμένο χείμαρρο των λόγων του και φύγαμε αφού πρώτα μας ανέθεσε αποστολή να στέλνουμε καθημερινά επιστολή στη γερμανική πρεσβεία ζητώντας τις γερμανικές επανορθώσεις και αφού (μετά την επιμονή του ότι η πρώτη αντιστασιακή πράξη δεν ήταν η δική τους, αλλά εκείνη του Μάθιου Πόταγα στη Βυτίνα, που στάθηκε μπροστά στο γερμανικό τανκ, με αποτέλεσμα να εκτελεστεί και να του λιώσουν το κεφάλι) με έβαλε να του υποσχεθώ: «Να μη βάλεις φωτογραφία δικιά μου, να βάλεις αυτουνού»!

 

Λίγο μετά, ξεκίνησε το κίνημα των πλατειών, το 2011. «Γιατί κανείς δεν αναφέρεται στο μακροβιότερο πείραμα άμεσης δημοκρατίας στη χώρα μας, στ’ Απεράθου της Νάξου, που για να το εφαρμόσει ο Γλέζος παραιτήθηκε από βουλευτής;» είχα πει σε έναν φίλο, και συμφωνήσαμε να προτείνουμε στη συνέλευση να τον καλέσουμε να μας μιλήσει γι’ αυτό.

 

Κι ήρθε η Γλέζος στην πλατεία. Και τόνισε: «Όσο λέτε ότι έχετε ανάγκη εμένα, όσο λέτε ότι έχετε ανάγκη οποιονδήποτε, δεν κάνετε τίποτε. Κανέναν δεν έχετε ανάγκη». Κι έκλεισε, λέγοντας: «Όταν θα ’ρθουν να μ’ επισκεφθούν στον ύπνο μου οι σύντροφοί μου από τα κορφοβούνια της Ιστορίας, για να με ρωτήσουν ξανά τι γίνεται με εκείνη την ιδέα που την τραβολογάμε από δω κι από κει τόσα χρόνια, ξέρω τι θα τους πω: ότι σήμερα, εδώ, σε τούτη την πλατεία, ξαναγεννάμε τη δημοκρατία». 

Αυτόν τον άνθρωπο επιχείρησαν να σπιλώσουν (νομίζουν!) σήμερα, χαρακτηρίζοντάς τον ακόμα και «υβριστή», απέναντι στην «καλή» κυβέρνηση. Την κυβέρνηση που πούλησε το «ΟΧΙ» του ελληνικού λαού, κι έκανε στροφή 180 μοιρών, υπογράφοντας και εφαρμόζοντας τα νεοφιλελεύθερα μέτρα του μνημονίου.
Η συλλογική μνήμη, όμως, και η ιστορία έχουν κρίνει προ πολλού τον Μανώλη Γλέζο. 
Ο οποίος κυκλοφορεί πάντα ανάμεσα στον κόσμο, δεχόμενος αναρίθμητες εκδηλώσεις αγάπης και θαυμασμού.
Σε αντιδιαστολή, τα ΜΑΤ ήδη φυλάνε την Κουμουνδούρου, ενώ τα μελλοντικά βιβλία της ιστορίας ενδέχεται να αναφέρονται στη «σύντομη περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ» διότι «συνέχισε την πολιτική που βύθιζε στην εξαθλίωση τον ελληνικό λαό»…