Στιγμιότυπα απόλυτα συνεπούς αυτοβιογραφικής αφήγησης τεσσάρων ηθοποιών. Καθένας στη γλώσσα του (όπως βλέπει και τα όνειρά του): O Ramo Ali είναι Κούρδος, ο Rami Khalaf Σύρος, η Μάγια Μόργκεστερν Εβραία της Ρουμανίας, ο Ακύλας Καραζήσης Έλληνας με Ρωσίδα γιαγιά.

 

Έκατσαν ένας-ένας στην προσομοίωση μίας μικρής οικογενειακής κουζίνας που είναι το σκηνικό, ένας-ένας απέναντι από μία κάμερα που πρόβαλε, πάνω από τους υπέρτιτλους, το πρόσωπο, τα μάτια τους κυρίως, σε μία βιντεο-οθόνη και διηγήθηκαν τη ζωή τους, τη ζωή των δικών τους. Όλοι ισοτίμως, χωρίς δηλαδή τον εγωισμό της θλίψης και των βασάνων που υποβάλλουν κατατάξεις στις κλίμακες του δικαίου ή των (δυτικής επινόησης) ενοχών. Και οι τέσσερις διηγήθηκαν ιστορίες για οικογένειες που ταξίδεψαν στον ταραγμένο χάρτη της Ιστορίας του 20ου και του 21ου αιώνα. Για πρόσφυγες της Ιστορίας…

 

Ο Κούρδος για τη λαϊκή γειτονίτσα του, για τον πατέρα του που τον έδερνε για να γίνει καλός άνθρωπος, για τη φυλακή και τα βασανιστήρια που υπέστη ο ίδιος όταν συνελήφθη από το καθεστώς του Άσαντ, για το παρόν του στη Γερμανία, για την πρόσφατη, παρακινδυνευμένη επιστροφή στο χωριό του και την επίσκεψη στον τάφο του πατέρα του όπου έκανε εμετό τη θλίψη του, για το τι απέγινε αυτό το χωριό λίγες μέρες μετά…
 

Ο Σύρος είπε για τα παιδικά του χρόνια, για την πολυμελή οικογένειά του, για την αφοσίωσή τους στον Άσαντ και τον Ισλαμισμό, για τη σταδιακή μεταστροφή του, τις διώξεις, το ταξίδι στη Γαλλία, τον αγνοούμενο αδελφό του.
 

Η Μόργκεστερν για το ταξίδι στο Άουσβιτς και την αναζήτηση της ιστορίας του παππού της, για τη δική της ζωή, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο και τα «Πάθη του Ιησού» του Μελ Γκίμπσον, για τις ταπεινώσεις που υπέστη ως Εβραία, για τις γυναικείες της ήττες.
 

Ο Καραζήσης για την οικογένειά του, την Οδησσό, την Οκτωβριανή Επανάσταση, το ταξίδι στη Θεσσαλονίκη, τον πατέρα του και το απομονωμένο καλυβάκι που έφτιαξε στο πουθενά.

 

Στην αφήγηση δεν υπήρχαν πουθενά πολιτικοί ή θρησκευτικοί σκόπελοι. Υπήρχε μία (συμπτωματική;) διασταύρωση του πόνου, του βιώματος. Όπως υπήρχε και μία (εσκεμμένη ίσως) κατάληξη στη στάχτη, στο Χους ει και εις χουν απελεύσει και στην αρχαιοελληνική Τραγωδία.

 

Η Αυτοκρατορία, το φινάλε της Ευρωπαϊκής Τριλογίας του Ράου που διερευνά «τον ουμανιστικό μύθο και την πραγματικότητα της Ευρώπης» δεν είναι παρά ένα κουζινάκι 1χ1. Αυτή η αναμνησιακή «καμπίνα» όπου κάποια μάνα (Κούρδισσα; Σύρια; Ελληνίδα; Ρουμάνα;) μαγειρεύει, ένας πατέρας ανησυχεί, κάποια παιδιά παίζουν. Αυτή είναι η καμπίνα ενός κοινού πλοίου σε ταραγμένα ιστορικά ταξίδια. Την ξέρουμε. Όλοι έχουμε καθίσει σε μία τέτοια κουζινίτσα…

 

Και τι κριτική να γράψεις δηλαδή γι αυτή την παράσταση; Μόνο ένα. Την ώρα που ο Rami Khalaf διηγόταν πώς στη Γαλλία πια ανακάλυψε την ιστοσελίδα ενός φωτογράφου, πρώην συνεργάτη του Ασαντ, μετά αποσχισθέντα, ο οποίος δημοσίευε τις φωτογραφίες που ο ίδιος είχε βγάλει από 12.000 εκτελεσθέντες του καθεστώτος. Πώς έπαθε εμμονή μένοντας άγρυπνος τα βράδια να κοιτά ώρες, τη μία μετά την άλλη φωτογραφίες βασανισθέντων και νεκρών μήπως βρει τον αδελφό του. Και πώς έφτασε στο σημείο να εύχεται να εντοπίσει τον αδελφό του για να γλιτώσει από τη μανική του συνήθεια και τον πόνο….Την ώρα λοιπόν αυτής της σκηνής ένας ήχος απέσπασε την προσοχή όσων καθόμασταν στη δεξιά πλευρά της πλατείας. Μπροστά μας ακριβώς ήταν ένα ζευγάρι νέων θεατών, Σύρων ίσως. Εκείνη με μαντήλα και μακριά ρούχα που έκρυβαν χέρια και πόδια επιμελώς. Εκείνος με τζιν και τζόκεϊ καπελάκι. Απ αυτούς είχε προέλθει ο ήχος. Ή μάλλον από τον άντρα που προσπαθούσε διαρκώς να πνίξει τους λυγμούς του. Μάταια.. Αντίθετα η προσπάθειά του να καταπιεί τους κόμπους των δακρύων, ο ήχος της προσωπικής του πάλης, όσο διακριτικός κι αν ήταν, ήταν και μεταδοτικός… 

 

Υ.Γ.Η μουσική της παράστασης είναι από παλιά, υπέροχα θέματα της Ελένης Καραϊνδρου. Αλλά έγραψα αυτό το κομμάτι ακούγοντας αυτό παρακάτω  κι ευχαριστώ τον Τίτο Γουβέλη που μου το έμαθε, όπως ευχαριστώ και τον Ράου για την παράστασή του.