«Η παραπλάνηση είναι η φίνα αλλά ισχυρή αλυσίδα, που διαπερνά όλα τα μέλη της κοινωνίας. Να εξαπατά ή να εξαπατάται κανείς, αυτή είναι η επιλογή. Και όποιος πιστεύει ότι υπάρχει τρίτη επιλογή, απατάται.» 

 

    Johann Nestroy 

 

Έπειτα από μικρή αναβολή, λόγω τεχνικού κωλύματος, η νέα παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής είναι παρούσα και έτοιμη να κερδίσει (και πάλι) το στοίχημα, φέρνοντας ολοένα και περισσότερο κόσμο «αντιμέτωπο» με τη διασκεδαστική πλευρά της λυρικής τέχνης, την οπερέτα. Η “Νυχτερίδα” ήταν το πρώτο έργο που ανέβηκε από την ΕΛΣ, τον Μάρτιο του 1940 και έκτοτε έχει επανειλημμένα γνωρίσει μεγάλη επιτυχία.

 

Όπως (είναι απολύτως θεμιτό να) συμβαίνει στο ελαφρό μουσικό θέατρο, το έργο δέχεται συχνά την εκάστοτε σύγχρονη ματιά που του αναλογεί. Μέσα από τις σχετικές διασκευές, η παράσταση καταφέρνει να διατηρήσει τη λεπτή κριτική διάθεση και το καυστικό χιούμορ, που ολοφάνερα στρέφονται ενάντια σε ένα (διαφορετικό κάθε φορά) παρόν. Στη φετινή της «επαναπλαισίωση», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο σκηνοθέτης της παράστασης Αλέξανδρος Ευκλείδης, η “Νυχτερίδα” τοποθετείται χωρικά «σε μια καμπάνα του Αστέρα της Βουλιαγμένης» και χρονικά «το βράδυ της 20ης Απριλίου 1967». Τα ελληνικά ‘60s συναντούν τα βιεννέζικα βαλς και ο σκηνοθέτης της παράστασης δικαιώνεται, μέσα από αυτή τη σουρεαλιστική μεταφορά στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και της μεταπολεμικής αφθονίας. 

 

Δεν είναι τυχαίο που η ΕΛΣ ανεβάζει αυτήν την παράσταση μόλις δυο ημέρες πριν από τη γιορτή του Καρναβαλιού. Η “Νυχτερίδα” είναι ένα έργο με μεταμφιεσμένους και για μεταμφιεσμένους. Ακόμη και ο τίτλος του έργου οφείλεται σε έναν αποκριάτικο χορό. Το κλειδί της υπόθεσης κρύβεται στην απόκρυψη της ταυτότητας, που δίνει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία στο παιχνίδι της… αποπλάνησης. Στο χορό, που διεξάγεται στο σπίτι του Ρώσου πρέσβη Ορλόφσκι, οι ήρωες κρύβονται πίσω από μάσκες ή πίσω από τίτλους ευγενείας, αποκαλύπτοντας, όμως, έτσι τον πραγματικό τους εαυτό και τις βαθύτερες επιθυμίες τους. Οι παρεξηγήσεις και οι κωμικές καταστάσεις, μαζί με τις πανέξυπνες ατάκες και τις μουσικές εναλλαγές, συνθέτουν μια παράσταση που απευθύνεται σε όλους- όπως ακριβώς και το Καρναβάλι. Στην παράσταση συμμετέχει, επίσης, το μπαλέτο της ΕΛΣ, απογειώνοντας το γιορτινό κλίμα.  

 

Η “Νυχτερίδα” αποτελεί ένα έργο βαθιά νοσταλγικό, που επιμένει να κοιτάζει πίσω σε ένα ένδοξο παρελθόν- μια και το παρόν είναι το λιγότερο απογοητευτικό. Η φετινή παράσταση αναδεικνύει εύκολα το παραπάνω ουσιώδες στοιχείο. Παράλληλα, διατηρεί την κριτική ματιά απέναντι στην αστική τάξη, που εμφανίζεται να λύνει όλα της τα προβλήματα με ένα ή περισσότερα ποτήρια σαμπάνια. Όσο για την ευφυέστατη προσθήκη των αστροναυτών και της ψυχροπολεμικής ατμόσφαιρας; Είναι τουλάχιστον ανατριχιαστική η σύμπτωση της συγκεκριμένης επιλογής με τα σημερινά πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, που μοιάζουν να έχουν ξεπηδήσει από το μακρινό χθες, μέσα από ένα απρόσμενο και ανεξέλεγκτο rewind. 

---