Του Δημήτρη Σκωλίκη
(σταθερού ακροατή του «105.5 Στο Κόκκινο»)

 

Η θεματολογία, το περιεχόμενο, το ύφος του σταθμού, μου έδιναν το στίγμα μιας διαφορετικής προσέγγισης των πραγμάτων, μακριά από τα συνήθη mainstream ραδιόφωνα. 
 

Γρήγορα συνειδητοποίησα ότι είχα να κάνω με ένα διαφορετικό ραδιόφωνο, σαφώς «αριστερό» με πρόγραμμα που περιστρεφόταν γύρω από τις επερχόμενες πολιτικές εξελίξεις και τις επιπτώσεις τους στην κοινωνία. Οι παραγωγοί, οι περισσότεροι άγνωστοι σε μένα, υιοθετούσαν ένα ενδιαφέροντα τρόπο έκφρασης, που εξέπεμπε «επίπεδο», προβληματισμό για τα τεκταινόμενα, σεβασμό στον ακροατή, ενδιαφέρον και ευαισθησία για την κατάσταση στην κοινωνία. Δημοσιογράφοι και παραγωγοί προσέγγιζαν το θέμα τους με οπτική γωνία που σαφώς παρέπεμπε σε ένα «προοδευτικό» μέσο στα ερτζιανά. 
 

Με «νέα κατάσταση, νέα καθήκοντα», οι Τσέκερης και Κυρίτσης, με δηκτικό σχολιασμό, έκαναν πολιτική ανάλυση ξεμπροστιάζοντας πολιτικές κωλοτούμπες. Ο Ανανδρανιστάκης με τον «αφρό των ημερών» και απευθυνόμενος μονίμως… στον ηχολήπτη, στηλίτευε με ύφος απόγνωσης και αγανάκτησης (αργότερα το γύρισε λίγο στη πλάκα), έργα και ημέρες των μνημονιακών πολιτικών ανδρών. Ο Φίλης, παλιά καραβάνα από την ΑΥΓΗ, με σοβαρό και καταγγελτικό λόγο, με την ευαισθησία της χροιάς της φωνής του, προσπαθούσε να συνεισφέρει με τη πείρα του πολιτικού συντάκτη, κυρίως στην πολιτική ευαισθητοποίηση του κοινού για το τι παιζόταν στην πλάτη του. 
 

Η Λουπάκη με τον Χρήστο Λουκά, έδιναν μια πιο intellectual εκδοχή ανάλυσης της πολιτικής κατάστασης, με την ευαισθησία και εμπειρία της Ευγενίας, να ενθαρρύνει τον νεότερο Λουκά στις διεθνείς αναλύσεις του. Στο μαγκαζίνο η πολιτική ειδησεογραφία της ημέρας ήταν το κεντρικό δελτίο του σταθμού. Ευχάριστη έκπληξη η εξαιρετική αθλητικογράφος Αλέκα Ζουμή που έδωσε ένα εντελώς ξεχωριστό ύφος και φρεσκάδα στην παρουσίαση των αθλητικών ειδήσεων, χωρίς να παραβλέπει την κοινωνική και πολιτική διάσταση του αθλητισμού, ιδιαίτερα σε ότι είχε να κάνει με το ποδόσφαιρο. Καραγιώργος και Ανδρουλιδάκης, δυο γάιδαροι που όχι μόνο δεν μαλώνανε, αλλά που κατάφεραν μέσα από το χαβαλέ του διαλόγου, να στηλιτεύσουν βρώμικες πρακτικές πολλών πολιτικών ανδρών. Ο πολιτισμός κατέχει ιδιαίτερη θέση στον σταθμό. Καραμολέγκου και Κουρμουλής παρουσιάζουν τα πολιτιστικά με ιδιαίτερη αναφορά στο βιβλίο και τους συγγραφείς.  

 

Η Φωτεινή Λαμπρίδη με το «πολιτιστικό ημερολόγιο», βασικός συντελεστής στην προσπάθεια του σταθμού να προβάλλει ποιοτικά θέματα και πρόσωπα γύρω από τον πολιτισμό. Ο Αλέξης Βάκης με τα «Εδώδιμα και αποικιακά» και την υψηλού επιπέδου αισθητική του, σε συνδυασμό με την βαθιά γνώση της μουσικής, σε άριστα ελληνικά, παρουσιάζει με ζεστασιά και σοβαρότητα ζωντανά την ιστορία του λαϊκού και έντεχνου ελληνικού τραγουδιού, προσκαλώντας στο studio της οδού Σαρρή πρόσωπα με γνώση και μεράκι για το θέμα. Ο Μάκης Μηλάτος, με τη βαρύτητα του ονόματος του και τον ιδιαίτερο τρόπο σχολιασμού, απόσταγμα μιας τεράστιας μουσική εμπειρίας στα ερτζιανά, έβαλε γερές βάσεις στην ζώνη της δικής του ώρας. 
 

Τα Σαββατοκύριακα οι εκπομπές με πολιτικές αναλύσεις, καλύπτουν ευρύ φάσμα από την οικονομία και την πολιτική, μέχρι τις διεθνείς γεωπολιτικές εξελίξεις. Η συμβολή του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς» και των ΑΣΚΙ είναι εμφανής και καθοριστική. Εκπομπές όπως « η ιστορία στο Κόκκινο» με τον Ηλία Νικολακόπουλο παρουσιάζουν με σοβαρότητα και επιστημονική προσέγγιση την σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδας. Οι ιστορικές ξεναγήσεις σε συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά, με αφορμή ιστορικά  γεγονότα, όπως τα Δεκεμβριανά ή ο Βομβαρδισμός του Πειραιά, αποτελούν πρωτότυπες και διαφορετικές «ραδιοφωνικές» πρωτοβουλίες που όχι μόνο διδάσκουν, αλλά δίνουν την ευκαιρία στους ακροατές να σπάσουν την απομόνωση και παραπληροφόρηση των συστημικών μέσων και να αναπτύξουν την κοινωνικότητα μέσα από εκπαιδευτικές και συλλογικές δράσεις. 
 

Ο Ελληνιάδης στο «Κόκκινο πιπέρι», με την ιδιαιτερότητα της θεματολογίας του και το ενδιαφέρον του για τον ελληνισμό, προσπαθεί φιλότιμα να ευαισθητοποιήσει τους ακροατές γύρω από γεγονότα και καταστάσεις που αφορούν το ελληνικό κράτος και τους Έλληνες σαν λαό, κρούοντας με τραγικά προφητικό τρόπο τον κώδωνα του κινδύνου της εγκατάλειψης των ομογενών μας, όπως συνέβη με τα γεγονότα στην Ουκρανία. Ο Άρης Χατζηστεφάνου με το «Infowar» προσέφερε στους ακροατές μια διαφορετική προσέγγιση σε πολιτικά γεγονότα παγκοσμίου ενδιαφέροντος, συνδυάζοντας την ιστορική δημοσιογραφία σε διαφορετικές εποχές και εκδοχές της. Ο Ηλίας Αναστασόπουλος με τα «άνθη του κακού» και αργότερα με τα «βαρέα και ανθυγιεινά», συνδύαζε την προσωπική τοποθέτηση για τα κοινωνικά τεκταινόμενα με ποικίλα ακούσματα, από το ρόκ μέχρι τον Καζαντζίδη.  
 

Πολλοί καλοί οι παραγωγοί, και σίγουρα ξεχνάω αρκετούς. Ο καθένας με το προσωπικό του στυλ και όλοι μαζί σαν ομάδα, διαμόρφωσαν ένα διαφορετικό ραδιόφωνο, πού όμοιό του δεν υπήρχε. Ωστόσο η «ιδεολογική» συγγένεια του σταθμού με την αριστερά και τον ΣΥΡΙΖΑ, αποτέλεσε κατά καιρούς σημείο τριβής και αρνητικής κριτικής για κάποιες από τις πρακτικές και το ύφος του ραδιοφώνου αυτού. 
 

Η έλευση του Κώστα Αρβανίτη σε συνδυασμό με την πολιτική συγκυρία, ήταν για το «105.5 Στο Κόκκινο», το σημαντικό έναυσμα στην ανάπτυξη του και την απόκτηση εξωστρέφειας, απευθυνόμενο πλέον σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα ακροατών. Καθοριστική συμβολή  σε αυτό ο  εμπλουτισμός του προγράμματος με δημοφιλή ονόματα,όπως οι Μαμαλάκης, Κραουνάκης, Ραπτόπουλος, Θωμαϊδης, Βαξεβάνης, Βαρουφάκης και άλλοι. Η συνεργασία με το ThePressProject, έδωσε στον σταθμό την ευκαιρία να αναπτύξει  την διαδικτυακή εκδοχή του και να καθιερώσει ένα ραδιοφωνικό ύφος με αυτοπεποίθηση απέναντι στο ευρύ κοινό και όχι μόνο στους μυημένους ακροατές. Ταυτόχρονα η εξάπλωση στην περιφέρεια έδειξε να ωφελεί το σταθμό σε ακροαματικότητα και διαφημιστικά έσοδα. Το «105.5 Στο Κόκκινο» ήταν πλέον ένας σταθμός με ύφος καθαρά αριστερό, που συνδύαζε τις εκπομπές του, με πολιτιστικές εκδηλώσεις ή συλλογικές κοινωνικές δράσεις, ακτιβίστικες» πρωτοβουλίες και υποστήριξη ομάδων εργαζομένων όπως οι απολυμένοι της ΕΡΤ, οι καθαρίστριες, οι σχολικοί φύλακες και οι εργαζόμενοι στις «Σκουριές». 
 

Το πολιτικό στίγμα του σταθμού, ευθέως αντιμνημονιακό, υποστήριζε την ανάδειξη θεμάτων με κοινωνική ευαισθησία που σχετίζονταν με τις καταστρεπτικές πρακτικές του μνημονίου, δίνοντας στο «105.5 Στο Κόκκινο» ύφος κοινωνικής διαμαρτυρίας και πολιτικού ακτιβισμού, σαφώς απέναντι σε κάθε τι μνημονιακό, όπως η πρόσφατη συγκυβέρνηση.

Και να όμως που ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση και η συγκυβέρνηση αντιπολίτευση. Το καθημερινό «venceremos» του Αρβανίτη έγινε πλέον πραγματικότητα. Λίγο πριν και βέβαια μετά τις εκλογές, ο σταθμός δείχνει να πήρε μια… ανάσα από την πίεση του αντιμνημονιακού αγώνα. Παραγωγοί και δημοσιογράφοι δεν κρύβουν τη χαρά τους για τη νίκη της Αριστεράς. Ραδιοφωνικά χαμόγελα, προσδοκίες για κάτι καλύτερο, εμφανής ικανοποίηση για την επιτυχία ενός αγώνα πολλών συντελεστών μέσα από τα ερτζιανά. Καμία έπαρση, κανένας ρεβανσισμός. 

 

Όμως τώρα φαίνεται να αρχίζουν τα δύσκολα για το «105.5 Στο Κόκκινο». Ποιο θα είναι άραγε το νέο ύφος του σταθμού. Θα ενημερώνει τους ακροατές του για τις επιτυχίες, αλλά και ενδεχομένως για παραλείψεις ή λάθη της νέας κυβέρνησης; «Στηρίζουμε την αλλαγή, ελέγχουμε την εξουσία» έλεγε κάποτε  το moto στην Ελευθεροτυπία. Θα ακούσουμε άραγε στις πολιτικές εκπομπές και άλλες φωνές ή απόψεις; Ποια θα είναι η θέση της «άλλης πλευράς» στον σταθμό. Ο ακροατής θα έχει την ευκαιρία να ακούσει κριτική, όχι απαραίτητα... «από αριστερά», αλλά και αυτοκριτική για την νέα κυβερνητική πρακτική; Η θεματολογία του σταθμού θα προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα που διαγράφεται για την κοινωνία ; Οι νέοι για παράδειγμα, ένα ιδιαίτερο κοινό, για τους οποίους πολλά (και ορθά) ακούστηκαν από το σταθμό για το δικαίωμα ψήφου και τον αποκλεισμό από τις πρόσφατες εκλογές, θα μπορούσαν να έχουν τη «δική» τους εκπομπή που θα μιλάει για τα δικά τους προβλήματα και ενδιαφέροντα με το ύφος και τη δική τους «γλώσσα». 
 

Μην ξεχνάμε ότι εκτός από την αριστερά υπάρχει και η Οικολογία. Εκτός από το έντεχνο λαϊκό τραγούδι ή το ποιοτικό και ψαγμένο ξένο, υπάρχει και η κλασική μουσική, η τζαζ και η ethnic music. Υπάρχουν οι ανθρώπινες σχέσεις, η οικογένεια. Η καθημερινότητα, η ανάγκη για ψυχαγωγία και διασκέδαση, μακριά φυσικά από την mainstream εκδοχή της προ μνημονίου φούσκας. Υπάρχει η ανάγκη να δοθεί μικρόφωνο στο κοινό, να έχει και αυτό το δικό του βήμα στον «αέρα». Υπάρχει η ανάγκη για ποιότητα και πολιτιστική αναβάθμιση του κοινού που ένα μεγάλο μέρος είναι διαβρωμένο από την περίοδο της κατανάλωσης και του μικροαστισμού. Ίσως το «105.5 Στο Κόκκινο» θα μπορούσε να διδαχθεί πρακτικές πράγματα από την παλιά εκδοχή του Τρίτου Προγράμματος της ΕΡΑ, προσαρμοσμένα στη σύγχρονη πραγματικότητα. 
 

Βέβαια δεν εννοώ σταθμός να αποκτήσει μια light εκδοχή, μετατρεπόμενος σε ψυχαγωγικό ραδιόφωνο, αποπέμποντάς το καταγγελτικό ύφος και την φωνή διαμαρτυρίας. Άλλωστε από δω και μπρος ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα για τη χώρα και τους πολίτες. Τα προβλήματα είναι εδώ και περιμένουν. 
 

Όμως το «105.5 Στο Κόκκινο» έχει μια μοναδική ευκαιρία εδώ και τώρα,να αποκτήσει ύφος και ρόλο που θα το καθιερώσει σαν ραδιόφωνο πρότυπο για το ευρύ κοινό. Πολιτικός πλουραλισμός, περισσότερη αυτονομία, εμπλουτισμός του προγράμματος με νέες εκπομπές και ανανέωση των υπαρχουσών. Νέα πρόσωπα με στροφή στη νέα γενιά και τα θέματα που την αφορούν. Αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας με στόχο την βελτίωση της τεχνικής ποιότητας για adhoc παρουσία στην είδηση και τα γεγονότα. Τέλος, συμμετοχική δημοκρατία στο management του σταθμού, δίνοντας την ευκαιρία στους ακροατές να θέτουν ιδέες και προτάσεις μέσα από ραδιοφωνικές ή άλλες διαδικασίες.
 

Το «105.5 Στο Κόκκινο» στη σημερινή συγκυρία, πρέπει να διατηρήσει και να αναπτύξει τον ακτιβίστικο χαρακτήρα του, υποστηρίζοντας την προσπάθεια (τουλάχιστον σύμφωνα με τις εξαγγελίες) της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στη χώρα, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για συλλογικές δράσεις. Πρέπει όμως να συνεχίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις στην κοινωνία και τον κόσμο και να συμβάλλει στην πολιτιστική και πνευματική ανάπτυξη των πολιτών – ακροατών. 
 

Ταυτόχρονα έχει χρέος να συνεχίζει να αφυπνίζει τον πολίτη ενημερώνοντας τον έγκαιρα και έγκυρα, με διαφάνεια και αντικειμενικότητα. Τέλος πρέπει να προσπαθεί να εμφυσήσει τον κοινωνικό προβληματισμό, τη συλλογικότητα και την επιθυμία για πνευματική ανέλιξη στους πολίτες, κάτι για το οποίο έχει τη μαγιά να το κάνει, μέσα από τη διαδραστικότητα της σχέσης μέσου και ακροατή. Με λίγα λόγια να συνεχίσει να εξελίσσεται σε ραδιόφωνο «που ακούει»!