49 χρόνια χωρίς τον Μητρόπουλο

49 χρόνια χωρίς τον Μητρόπουλο
Ακολουθήστε μας στο Google news

2 Νοεμβρίου 1960 πεθαίνει ο Δημήτρης Μητρόπουλος, Έλληνας αρχιμουσικός και συνθέτης. Πέθανε στο πόντιουμ, ενώ διηύθυνε πρόβα της ορχήστρας της Σκάλας του Μιλάνου.

02 Νοεμβρίου 20092 Νοεμβρίου 1960 πεθαίνει ο Δημήτρης Μητρόπουλος, Έλληνας αρχιμουσικός και συνθέτης. Πέθανε στο πόντιουμ, ενώ διηύθυνε πρόβα της ορχήστρας της Σκάλας του Μιλάνου.

Ο Δημήτρης Μητρόπουλος (Αθήνα, 1η Μαρτίου 1896 – Μιλάνο, 2 Νοεμβρίου 1960) έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σπούδασε διεύθυνση χορωδίας και σύνθεση, αρχικά στο Ωδείο Αθηνών και αργότερα στο Βερολίνο. Πήρε χρυσό μετάλλιο για την ικανότητά του στο πιάνο από το Ωδείο Αθηνών, διάκριση που δόθηκε μόνο πέντε φορές στην ιστορία του Ωδείου. Οι πρώτες του συνθέσεις είναι γραμμένες στο τονικό σύστημα αλλά με ενδιαφέροντες αρμονικούς πειραματισμούς, οι οποίοι γύρω στα 1915 γίνονται περισσότερο τολμηροί φτάνοντας στην ατονικότητα γύρω στα 1920. Είναι ο πρώτος Έλληνας συνθέτης που χρησιμοποίησε στο έργο του Ostinata (μια σονάτα για βιολί και πιάνο) αυστηρά δωδεκαφθογγική τεχνική. Στις συνθέσεις του περιλαμβάνονται περίπου 40 έργα, μεταξύ των οποίων μια όπερα (Αδελφή Βεατρίκη), μουσική για ορχήστρα, μουσική δωματίου, έργα για πιάνο, για φωνή κ.ά. Γύρω στο 1930 σταμάτησε ουσιαστικά τη σύνθεση και ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη διεύθυνση ορχήστρας, πρώτα στην Αθήνα και μετά το 1937 στις ΗΠΑ. Διηύθυνε πάνω από δύο χιλιάδες συναυλίες. Το 1959 παθαίνει σοβαρή καρδιακή προσβολή (μια πρώτη προσβολή είχε υποστεί το 1952) και ύστερα από την ανάρρωσή του, επανέρχεται, παρά τις αντίθετες συμβουλές των γιατρών, σε αμείωτη δραστηριότητα.

Το πρωινό της 2ας Νοεμβρίου 1960 ξεκίνησε η πρόβα για ην 3η Συμφωνία του Μάλερ,  τη λεγόμενη «νίκη της ζωής επί του θανάτου»... Έδωσε τις αρχικές οδηγίες και όταν έφθασαν στο μέτρο αρ. 80, έπαψε να διευθύνει και κάθισε στο ψηλό του σκαμνί. Η ορχήστρα σώπασε, περιμένοντας οδηγίες. Αντί γι’ αυτό, το πρόσωπό του πέτρωσε κι άρχισε αργά να γέρνει προς τα εμπρός «σαν άγαλμα που πέφτει από το βάθρο του». Σε ιδιόχειρο σημείωμα που βρέθηκε πάνω του, κοινοποιώντας τις τελευταίες του επιθυμίες, μεταξύ άλλων, όριζε: «Η σορός μου να μην εκτεθεί εις κοινήν θέαν και να αποτεφρωθεί άνευ τελετής και κατά τον πλέον σύμφορον τρόπον». Η αποτέφρωση έγινε στο Λουγκάνο της Ελβετίας στις 5 Νοεμβρίου 1960. Την επόμενη ημέρα, ελληνικό πολεμικό αεροπλάνο μετέφερε την τέφρα στην Αθήνα. Η αποχαιρετιστήρια τελετή έγινε στο Ηρώδειο, το ίδιο απόγευμα (6-11-1960) και την παρακολούθησαν περίπου 3.000 άτομα. Στις 19 Ιουλίου 1961, η λήκυθος με την τέφρα του μεγάλου Έλληνα Αρχιμουσικού, μεταφέρθηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών και τοποθετήθηκε σε κενοτάφιο μνημείο, φιλοτεχνημένο από τον γλύπτη Γιάννη Παππά.

Ο Δημήτρης Μητρόπουλος ανήκει στους μεγαλύτερους μαέστρους της ιστορίας. Η διευθυντική του τεχνική, κυρίως χωρίς χρήση μπαγκέτας, υπήρξε απόλυτα προσωπική και παραστατική, με εκφραστική χειρονομία. Ήταν φημισμένος για τη μοναδική του μνήμη - διηύθυνε πάντοτε, ακόμη και στις δοκιμές, χωρίς παρτιτούρα το ευρύτατο ρεπερτόριό του. Όπως έλεγε ο ίδιος, από πολύ νωρίς η ζωή και η προσωπικότητα του επηρεάστηκαν από τον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης, τον «άγιό του». Κάποιες φορές ο Μητρόπουλος μιλούσε για το πώς θα του άρεσε να εγκαταλείψει τα εγκόσμια. Θα ήθελε, έλεγε, να πέσει από ένα βουνό ­ είχε πραγματικό πάθος με την ορειβασία ­ και να εξαφανιστεί. Τελικά, έφυγε πάνω στο πόντιουμ. Ήταν μουσικός, ως το τελευταίο λεπτό της ζωής του...

Πηγές
wikipedia.org
Κώστιος, Απόστολος, "Δημήτρης Μητρόπουλος, Κατάλογος έργων", Αθήνα: Ορχήστρα των Χρωμάτων -Βιβλιοπωλείο Της Εστίας, 1996 Aletheia, ISBN 88-85368-02-6
Arfanis, Stathis A. "The Complete Discography of Dimitri Mitropoulos". Athens: Irinna S.A., 1990. ISBN 9607110005.
Mitropoulos, Dimitri, and Katsoyanis, Katy: "A correspondence, 1930–1960", New York: Martin Dale, 1973. Introductions by Louis Biancolli and Katy Katsoyanis. LC Number 73075338.
Trotter, William R. Priest of Music: The Life of Dimitri Mitropoulos. Portland, Oregon: Amadeus Press, 1995. ISBN 0931340810.