Του Φοίβου Δεληβοριά
10 Φεβρουαρίου 2023Η Ελλάδα είναι, ως γνωστόν, μια χώρα που αργεί τραγικά σε όλα τα ζητήματα που αφορούν την Τέχνη. Η λογοκρισία ίσχυε μέχρι τα μέσα του '90 (και τώρα ξαναμπαίνει ύπουλα από το παράθυρο ακόμη και με την απόλυτη αποσιώπηση ειδήσεων), οι ξένες ταινίες μέχρι προ ολίγων ετών δεν είχαν κανένα κίνητρο να γυριστούν εδώ (παροιμιώδης υπήρξε η αποπομπή του Γκοντάρ -ο οποίος ήθελε να γυρίσει ταινία στον Πειραιά πριν 10 χρόνια- από τον τότε Υπουργό Πολιτισμού της ΝΔ Λιάπη, που είχε ζητήσει πρώτα να... διαβάσει το σενάριο!), η Δημόσια Τηλεόραση παρά λίγο να κλείσει σε μια νύχτα. Οι Υπουργοί Πολιτισμού βλέπουν συνήθως μόνο παλιές ελληνικές ταινίες με χαστούκια σε γυναικεία μάγουλα και ακούνε μουσική μόνο σε κοσμικές ταβέρνες. Οι δε Πρωθυπουργοί διαβάζουν από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου μόνο βιβλία αυλοκολάκων τους- ή απλώς δηλώνουν ότι τα διαβάζουν.
Δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει λοιπόν το γεγονός πως το πολύ σοβαρό ζήτημα της διαβάθμισης της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης -που ήρθε αρνητικά στη δημοσιότητα με το ΠΔ που αποφασιστικά την υποβαθμίζει- γίνεται πεδίο λαϊκίστικης μάχης από την τωρινή κυβέρνηση κι από μερικούς οικόσιτους -και σκανδαλωδώς επιχορηγημένους από αυτήν- δημοσιογράφους.
Όπως σε όλα όμως τα σοβαρά ζητήματα -και όχι μόνο τα καλλιτεχνικά- δεν γίνεται να περιμένουν οι πολίτες πότε θα έρθει ο "πεφωτισμένος" εκείνος δεσπότης που θα τολμήσει να μην κολακεύει μόνο το χαμηλό υπογάστριο και τις διάφορες μαφίες και να προχωρήσει λίγο τα πράγματα. Κοντεύοντας πια τα 50, είμαι βέβαιος πως δεν θα έρθει ποτέ από μόνος του.
Μοναδική, λοιπόν, επιλογή μας είναι να μην αφήνουμε τους διάφορους "συσκοτισμένους" που εναλλάσσονται στην εξουσία να κάνουν τα πράγματα ακόμη χειρότερα. Κι εδώ πέρα έχουμε μιαν απολύτως καταστροφική περίπτωση εξουσιαστών μπροστά μας, με πάρα πολλά πραχθέντα που αποδεικνύουν φασίζουσα αγραμματοσύνη και νομοτυπική μισανθρωπία.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η στάση των ανθρώπων που διδάσκουν στο Εθνικό και στο ΚΘΒΕ, καθώς και των ιδιαίτερα ώριμων (λόγω της δυστοπικής έλλειψης προοπτικής μέσα στην οποία γεννήθηκαν) σπουδαστών, είναι στάση αξιέπαινη και θυσιαστική, είναι στάση υπεύθυνου πνευματικού ανθρώπου. Αν δεν ήταν, δεν θα έσπευδαν οι παπαγάλοι να την σπιλώσουν με ψευτιές, κάτι που δεν έκαναν φυσικά για την Καμία Παραίτηση Υπουργού στην υπόθεση πχ των υποκλοπών. Δεν είναι όμως, όπως φαίνεται αρκετή. Θέλει υπομονή και επιμονή από όλους όσους εργαζόμαστε στην Τέχνη, από όλους όσους διαπομπευόμενοι διατηρούμε πνεύμα φιλελεύθερο (με την χατζιδακική έννοια του όρου), προοδευτικό και δημοκρατικό. Από όλους όσους τέλος πάντων θέλουμε την κοινωνία να πηγαίνει εμπρός στα ζητήματα των ατομικών ελευθεριών και του Πολιτισμού.
Εννοείται πως θα πάω απόψε στα παιδιά. Η δική μας αποτυχία να έχουμε ακόμα αξιοπρεπείς σπουδές και ανοιχτό ορίζοντα στη δουλειά μας δεν πρέπει να περαστεί στους νεότερους-πόσο μάλλον να υποβαθμιστεί. Δεν έχω να ρισκάρω τόσα όσα οι ίδιοι και οι -άνεργοι πλέον- δάσκαλοί τους. Μόνο μερικά τρολάκια πληρωμένα θα υποστώ που θα λερώσουν τον τοίχο μου. Και μερικούς εξουσιοτραφείς δημοσιολογούντες που θα ήθελαν να μην υπάρχει δημιουργία έτσι κι αλλιώς-και τώρα πια το γράφουν ανενδοίαστα.
Έχω μόνο να θυμηθώ τους αγώνες που έγιναν για να υπάρχει νέα ελληνική γλώσσα, για να υπάρχει δικό μας Θέατρο και Μουσική και Σινεμά και Τηλεόραση κι ακόμα πιο πέρα- για να φεύγεις από μιαν οικογένεια που δε θες ή για να κάνεις μίαν όπως ακριβώς τη θες, αν θες. Τα πράγματα δεν αλλάζουν όταν είναι ώριμες οι συνθήκες, αλλάζουν πρώτα και μετά οι συνθήκες προσαρμόζονται σ'αυτά.
Τα υπόλοιπα από κοντά στη συναυλία. Ελπίζω η τρέλα και η απόλυτη εναντίωση σε ολόκληρο τον καλλιτεχνικό κόσμο να σταματήσει σύντομα με άμεση απόσυρση του ΠΔ και σοβαρή εξέταση από Νομικούς των όποιων νομοτεχνικών εμποδίων υπάρχουν στην αναβάθμιση των καλλιτεχνικών σπουδών.
Συγνώμη αν παραϋπήρξα ευγενικός στις διατυπώσεις μου, όταν οι προκλήσεις είναι τόσο χυδαίες. Έχω όμως να κάνω με το Θέατρο, που δεν μου ανήκει ούτε του ανήκω, μου έσωσε όμως σε πλείστες περιπτώσεις -και χωρίς καμιάν υπερβολή- τη ζωή.
