Τι συμβαίνει με τις μουσικές πλατφόρμες ροής...
14 Ιουνίου 2023
Του Γιώργου Μυζάλη
Συζητούσαμε προσφάτως με έναν πρωταθλητή του τρεξίματος και με αφορμή ένα περιστατικό ντόπινγκ της δρομικής κοινότητας και ο καθένας έλεγε την άποψή του για το θέμα. Εκείνος ισχυριζόταν ότι μπορείς να διακριθείς και χωρίς παράνομες ουσίες κι εγώ του έλεγα ότι τη σήμερον ημέρα όλη η κοινωνία «ντοπάρεται» για ανταπεξέλθει στους ιλιγγιώδεις ρυθμούς της καθημερινότητας: επιχειρηματίες προσπαθούν να μείνουν ξύπνιοι περισσότερες ώρες, χάπια για τη ΔΕΠΗ καταστρατηγούνται για – δήθεν τάχα – καλύτερη συγκέντρωση, super foods και συμπληρώματα ευδοκιμούν κλπ. Πως να μη «ντοπάρονται» και οι αθλητές; Προς Θεού, δεν το επικροτώ, αλλά δεν στρουθοκαμηλίζω κιόλας. Και τότε, μου ήρθε μια συνειδητοποίηση: ποιοι μάχονταν διαχρονικά κατά του ντόπινγκ με τις πιο δυνατές φωνές; Μα, τις περισσότερες φορές όσοι αργότερα πιάστηκαν ντοπαρισμένοι: Lance Armstrong, Marion Jones και η λίστα είναι μακρά.
Τι σχέση έχει αυτή η εισαγωγή, θα μου πεις αγαπητέ μου αναγνώστη, με τη μουσική κι ένα αμιγώς μουσικό και mediaκό μέσο ενημέρωσης όπως το e-tetRadio; Και εξηγούμαι: φοβάμαι πως ό,τι ισχύει για το ντόπινγκ βρίσκει εφαρμογή και στον πυρήνα της μουσικής βιομηχανίας.
Ποιος «κόπτεται» σήμερα περισσότερο για «το καλό των δημιουργών» και των καλλιτεχνών; Μα, οι streaming πλατφόρμες και οι δισκογραφικές εταιρείες. Το Spotify ισχυρίζεται ότι βασικό του μέλημα είναι η δίκαιη αμοιβή των δημιουργών – συνθετών και στιχουργών. Παράλληλα, και οι δισκογραφικές εταιρείες «δίνουν τον αγώνα τους» για τους ανθρώπους της μουσικής και του τραγουδιού (σ.σ. έχουν σταματήσει να πληρώνουν τις παραγωγές τους εδώ και χρόνια – με εξαίρεση τα μεγάλα (τα πολύ μεγάλα) ονόματα). Συγκινητικοί όλοι.
Προσέξτε τώρα, γιατί ο διάολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Την ίδια στιγμή που δημοσίως σημειώνεται αυτή η ζέση (μην πω σκορδοκαΐλα), συμβαίνουν τα παρακάτω:
• Στο Spotify οι δημιουργοί των τραγουδιών αναφέρονται πλημμελώς, αν όχι εντελώς λανθασμένα: αν δείτε στα song credits του κάθε track βλέπετε, για παράδειγμα, ένα γενικό «written by» και δίπλα κάποια ονόματα. Δεν διαχωρίζονται οι συνθέτες από τους στιχουργούς και πολύ συχνά στο section αυτό συμπεριλαμβάνονται τα ονόματα των παραγωγών. Δόξα τω Θεώ, όμως, στην αγγλική γλώσσα υπάρχει ο composer, ο author, ο lyricist, o adaptor, o arranger κ.ο.κ. «Ψιλά γράμματα» για την πλατφόρμα που εκκίνησε την πορεία της χωρίς καν να αναγράφει τα ονόματα των δημιουργών. Στα πρώτα της βήματα περιοριζόταν στον τραγουδιστή και στον τίτλο του άσματος (να λέμε και «πάλι καλά»; Ή μήπως «Άγιο είχαμε»;)
• Την πληροφορία αυτή, οι πλατφόρμες, τη λαμβάνουν (και την αναπαράγουν) ωστόσο από τις δισκογραφικές εταιρείες (μαζί με τον ήχο). Εκεί κι αν συμβαίνουν εγκλήματα. Άλλα ονόματα, ονόματα που λείπουν, ονόματα που αναγράφονται λανθασμένα κ.ο.κ.
Όλα αυτά μέσα σε ένα ονειρικό περιβάλλον που ακούμε για την υπεροχή της τεχνολογίας και την ουσιαστική συμβολή της στη διαφάνεια, την ταχύτητα και την ορθότητα.
Μην παρεξηγηθώ: δεν είμαι αφοριστικός. Αντιλαμβάνομαι ως «άνθρωπος της δουλειάς» τις δυσκολίες που έχει το εγχείρημα της ορθής τεκμηρίωσης των μουσικών έργων από όλους τους εμπλεκόμενους. Αντιλαμβάνομαι επίσης την αναγκαιότητας εφαρμογής μιας κοινής γλώσσας επικοινωνίας. Αλλά, από την άλλη, θέλω να εντοπίζω και την ευθύνη ή/και την επιστήμη στην προσπάθεια εύρεσης λύσης. Και, δυστυχώς, δεν την συναντώ ή την συναντώ σπανίως.
Σε όλο αυτό το «κύκλωμα» που προσπαθεί να λύσει τα προβλήματά του, «θεματοφύλακες» στέκουν οι Οργανισμοί Συλλογικής Διαχείρισης πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων που παλεύουν καθημερινά για να ξετρυπώσουν και να αναδείξουν τη σωστή πληροφορία. Που επικοινωνούν απευθείας με τους δικαιούχους μουσικών έργων (φυσικά πρόσωπα κι εκδότες) – ενίοτε με ιδιαίτερο κόπο και άλλοτε με εμμονικό πείσμα – για να «βρουν άκρη» στα credits ενός τραγουδιού. Με αυτό τον τρόπο, τουλάχιστον, διασφαλίζουν τη σωστή απόδοση των δικαιωμάτων στους δημιουργούς. Δηλαδή, ακόμα κι αν στη streaming πλατφόρμα απουσιάζει το όνομα του δημιουργού, στη βάση δεδομένων του οργανισμού που τον εκπροσωπεί το έργο είναι σωστά τεκμηριωμένο, ώστε, αν εντοπιστεί μια χρήση του ή ένα stream του, τα δικαιώματα που του αναλογούν να φτάσουν στο σωστό προορισμό τους.
Είναι μακρύς και ανηφορικός ο δρόμος. Μοιάζει, επίσης, σα να μην τελειώνει. Αλλά δεν βρίσκω κανέναν απολύτως λόγο να μην τον βαδίσουμε όσο κι αν μας κουράζει. Αλλά, ίσως, σε αυτή μου τη διάθεση να με βοηθά και η δρομική μου υπόσταση, του δρομέα μεγάλων αποστάσεων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ελάτε να τρέξουμε. Αν δεν το επιχειρήσουμε, δεν θα μάθουμε ποτέ μέχρι που μπορούμε να φτάσουμε.
