Τι είναι η πατρίδα μας;
30 Ιουνίου 2023
Του Γιώργου Μυζάλη
Μερικές φορές νιώθω σα να λέω (ή να σκέφτομαι) τα ίδια και τα ίδια. Σα να κυνηγάω την ουρά μου ή να κάνω κύκλους γύρω από τον ίδιο μου τον εαυτό (δίχως, ευτυχώς, να νομίζω ότι αυτός ο εαυτός είναι το κέντρο του κόσμου). Από εδώ το πάω, από εκεί το φέρνω και πάντα στα δυο – τρία ενδιαφέροντά μου καταλήγω. Δεν γνωρίζω αν το παρόν κείμενο το πυροδοτούν οι πρόσφατες εκλογές με το αποτέλεσμά τους ή κάτι άλλο που μπορεί να φαντάζεσαι, αγαπητέ αναγνώστη, διαβάζοντας τον τίτλο του. Για να δούμε.
Τον τελευταίο καιρό, με διάφορες αφορμές που δεν σε αφορούν αγαπητέ αναγνώστη, σκέφτομαι συναισθηματικά (γίνεται και με άλλο τρόπο;) γύρω από τη μεγάλη αγάπη της ζωής μου: το τραγούδι. Απορημένος διερωτώμαι πως είναι δυνατόν ένας οποιοσδήποτε άνθρωπος να το αντιμετωπίζει σαν ένα ακόμα συστατικό της «σούπας» που λέμε ζωή στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Πως είναι δυνατόν να μην ανατριχιάζει, να μη φανατίζεται, να μην ευγνωμονεί ή/και να μην ακούει καν; Πως μπορεί να μην πηγαίνει σε συναυλίες ή/και να μην ακούει μουσική σε κάποια δική του περίσταση; Καθώς περνούν τα χρόνια, μάλιστα, απορώ ακόμα περισσότερο καθώς αναλογίζομαι και μια παραδοχή: όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος γίνεται ευσυγκίνητος. Και τι είναι το τραγούδι αν δεν είναι βασική πηγή συγκίνησης;
Με τον καιρό έγινα αλλεργικός στις παρακάτω φράσεις:
- Ακούω τα πάντα.
- Βάλε λίγη μουσικούλα να χαλαρώσουμε.
- Χαμήλωσε το.
- Αχ, άλλαξέ το αυτό, είναι στενάχωρο.
Κάποτε, ο Οδυσσέας Ιωάννου μού έγραψε μια αφιέρωση σε ένα βινύλιο, αναγορεύοντας «κοινή μας πατρίδα» το τραγούδι. Και ένοιωσα μεγάλη τιμή και συγκίνηση που ένας από τους πιο θαυμαστούς μου ανθρώπους του τραγουδιού με «πολιτογραφούσε» στην πατρίδα του. Κι εγώ πολίτης της ένιωθα από παιδί, αλλά πλέον ήμουν και επισήμως. Σα να πήρα την υπηκοότητα.
Από εκείνη την αφιέρωση, όμως, και από μια σταθερή μου πεποίθηση για τα δεινά της ανθρωπότητας (πατρίδες, θρησκείες και σύνορα), οδηγήθηκα στο παρακάτω: το τραγούδι είναι κοινή πατρίδα για όλους τους ανθρώπους και είναι και η μόνη πατρίδα για την οποία αξίζει να αγωνίζεσαι. Κι όταν λέω να αγωνίζεσαι, δε μιλώ για ιερούς πολέμους, εχθροπραξίες, τζιχάντ και μισαλλοδοξία. Το τραγούδι, ως πατρίδα, λίγα πράγματα ζητά: αγάπη, φροντίδα, προσοχή και υποστήριξη. Κι όλα αυτά μεταφράζονται σε χρόνο. Να του αφιερωθείς σού ζητά.
Έζησα και ζω μια ζωή γεμάτη τραγούδι. Με αυτό «απαντώ» σε κάθε συμβάν και κάθε εσωτερική στη ζωή μου. Με αυτό χαίρομαι, με αυτό λυπάμαι, με αυτό θεραπεύομαι, με αυτό μαθαίνω, με αυτό εξελίσσομαι, με αυτό συγκινούμαι, με αυτό κλαίω, με αυτό γελάω, με αυτό απομονώνομαι, με αυτό συναναστρέφομαι. Το τραγούδι με μεγάλωσε. Περισσότερο κι από τους γονείς μου. Το τραγούδι ευγνωμονώ ως πατρίδα. Για αυτό, πολύ συχνά, γίνομαι αυστηρός (έως βλοσυρός) απέναντι στους «προδότες» αυτής της πατρίδας. Της πατρίδας σου, της πατρίδας μου, της πατρίδας μας.
