Ακολουθήστε μας στο Google news

Ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στις περιπτώσεις των κομματικών μέσων ενημέρωσης του ΣΥΡΙΖΑ, και του άλλοτε ραδιοτηλεοπτικού σταθμού του ΚΚΕ.

Η είδηση για το «λουκέτο» στην ημερήσια έκδοση της Αυγής, στα τέλη Ιουνίου, αιφνιδίασε σχεδόν τους πάντες. Κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο πάρθηκε η απόφαση, καθώς το σενάριο αυτό «έπαιζε» από τότε που επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ακόμα ο Αλέξης Τσίπρας. Ως γνωστόν, η κίνηση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις τόσο στα social media όσο και σε πολιτικό επίπεδο, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο το θέμα της βιωσιμότητας των κομματικών μέσων ενημέρωσης.

Σε συνάντηση που είχε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανος Κασσελάκης, με τους εργαζόμενους της Αυγής και την ΕΣΗΕΑ, διεμήνυσε ότι υπάρχουν δύο επιλογές για το μέλλον της εφημερίδας. Η μια είναι να μεταβιβαστεί καθαρή από χρέη, είτε εξ ολοκλήρου είτε ένα ποσοστό της στους εργαζομένους της, ώστε να γίνει αυτοδιαχειριζόμενη. Και η άλλη να πωληθεί όπως είναι σε ιδιώτη.

Το τελευταίο γεγονός, το ενδεχόμενο δηλαδή ένα κομματικό ΜΜΕ να πουληθεί σε τρίτο πρόσωπο, θυμίζει μια άλλη περίπτωση που είχε επίσης συζητηθεί όταν έγινε. Εκείνη του ραδιοτηλεοπτικού 902, του ΚΚΕ. Είναι, όμως, ίδιες οι δύο περιπτώσεις;

Από το ξεκίνημα της προηγούμενης δεκαετίας, τα οικονομικά προβλήματα στον 902 ήταν έντονα, με εργαζόμενους να βλέπουν την πόρτα της εξόδου και να διαδηλώνουν έξω από τα γραφεία του ΚΚΕ στον Περισσό. Μάλιστα, το κόμμα ήρθε σε ανοιχτή κόντρα με τους απολυμένους, τα σωματεία των ΜΜΕ αλλά και μέσα που κάλυψαν τα γεγονότα, κάνοντας λόγο για «κατασυκοφάντηση του 902 και του ΚΚΕ» σε κείμενο που ανέβηκε στον Ριζοσπάστη.

Τον Σεπτέμβριο του 2012 η Πολιτική Γραμματεία του ΚΚΕ ανακοίνωσε το κλείσιμο του τηλεοπτικού 902 για οικονομικούς λόγους, κυρίως λόγω έλλειψης διαφημιστικών εσόδων. Για περίπου 4 μήνες η τηλεοπτική συχνότητα του 902 σταμάτησε να παίζει δικό της πρόγραμμα, αναμεταδίδοντας με «μπάρες» στην οθόνη εκείνο του 902 Αριστερά στα FM που συνέχισε τη λειτουργία του. Όμως, το ΚΚΕ αναθεώρησε την στάση του και έθεσε ξανά σε λειτουργία τον 902 TV με αυτόνομο πρόγραμμα, προκειμένου να μην ανακληθεί η άδειά του, όπως ζητούσαν τα υπόλοιπα κανάλια εθνικής εμβέλειας.

Το καλοκαίρι του 2013 όμως τα δεδομένα άλλαξαν εκ νέου. Τόσο ο τηλεοπτικός όσο και ο ραδιοφωνικός 902, που άνηκαν στην «Ραδιοτηλεοπτική Α.Ε.», βγήκαν «πακέτο» προς πώληση. Το ΚΚΕ μεταβίβασε στην «A-Orizon Media Limited», συμφερόντων Φίλιππου Βρυώνη όπως αποδείχθηκε αργότερα, το σύνολο των μετοχών του στην «Ραδιοτηλεοπτική» έναντι 3,7 εκατομμυρίων ευρώ, διατηρώντας όμως τα δικαιώματα χρήσης των τίτλων του 902, το site 902.gr που μετατράπηκε σε ενημερωτικό portal και τον 904 Αριστερά στα FM Θεσσαλονίκης. Η παραπάνω μεταβίβαση εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία και από το ΕΣΡ, τον Φεβρουάριο του 2014. Μια από τις ανακοινώσεις του ΚΚΕ, λίγες ημέρες μετά το «deal», ανέφερε τα εξής:

Ενημερώνουμε τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες, τους φίλους του σταθμού ράδιο - τηλεόραση 902 αριστερά στα FM σχετικά με το σταθμό. Όπως γνωρίζετε, για δυο και πλέον δεκαετίες με το σταθμό 902 δώσαμε ένα σοβαρό και πολύμορφο αγώνα για ουσιαστική ενημέρωση του λαού, ώστε να ξέρει την αλήθεια, να διαμορφώνει άποψη μέσα στον κυκεώνα της στρέβλωσης των γεγονότων και της παραπληροφόρησης. Ο σταθμός στήριξε τους αγώνες του λαού και της νεολαίας και συνέβαλε στην ψυχαγωγία και στον πολιτισμό. Στήριξε την πολιτική του ΚΚΕ για να απαλλαγεί ο λαός από την εκμετάλλευση, την καταπίεση, τη φτώχεια, το καπιταλιστικό σύστημα που τη γεννά. Ο 902 ραδιόφωνο - τηλεόραση χτίστηκε και αναπτύχθηκε με την ολόπλευρη βοήθεια του ΚΚΕ και τη στήριξη φίλων του κόμματος και του σταθμού, με τη δουλειά και το μεράκι των εργαζομένων σ' αυτόν, δημοσιογράφων, τεχνικών, καλλιτεχνών. Ο σταθμός στηρίχτηκε ως εκφραστής του δίκιου του λαού και από ευρύτερο λαϊκό κόσμο. Στη διάρκεια των τεσσάρων χρόνων της οικονομικής κρίσης η εταιρία Ραδιοτηλεοπτική, καθώς και οι εργαζόμενοι με τη δουλειά τους στο σταθμό, κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες για να αντέξει ο σταθμός στις οικονομικές δυσκολίες. Παρ' όλες τις προσπάθειες και την στήριξη του ΚΚΕ, δεν έγινε δυνατό να αποφευχθεί η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης του σταθμού. Για τα προβλήματα αυτά και τις δυσκολίες είχαμε ενημερώσει επίσημα και δημόσια, πριν ένα χρόνο, μαζί με το γεγονός ότι η συνέχιση της λειτουργίας, ιδιαίτερα της τηλεόρασης, κάτω από αυτές τις συνθήκες, ήταν αδύνατη. Αυτό που κυριαρχούσε στην προσπάθειά μας ήταν και είναι να ικανοποιηθούν οι υποχρεώσεις του σταθμού στους εργαζόμενους, καθώς και στα ασφαλιστικά Ταμεία. Στις προσπάθειες που κάναμε ώστε να αντιμετωπιστούν τα χρέη και οι δυσκολίες πληρωμής στους εργαζόμενους, εξετάσαμε και την περίπτωση να πωληθεί η εταιρία Ραδιοτηλεοπτική. Η σημερινή οικονομική κατάσταση της Ραδιοτηλεοπτικής δεν μπορεί να εξασφαλίσει πλέον τη λειτουργία του σταθμού και την αντιμετώπιση συσσωρευμένων οικονομικών προβλημάτων. Δεν είναι σε θέση και δεν μπορεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της στους εργαζόμενους και τα ασφαλιστικά Ταμεία. Υπήρξε τελικά δυνατότητα πώλησης και καταλήξαμε να δοθεί αυτή η λύση, ώστε να αντιμετωπιστούν οι υποχρεώσεις του σταθμού. Η πώληση αφορά υποδομές, μηχανήματα και αυτοκίνητα της εταιρίας. Ο διακριτικός τίτλος και τα σήματα λεκτικά και ηχητικά παραμένουν στο Κόμμα. Έγινε αυτή η επιλογή σε σχέση με το κλείσιμο, γιατί δίνει τη δυνατότητα να ικανοποιηθούν οι υποχρεώσεις του σταθμού προς τους εργαζόμενους και τα ασφαλιστικά Ταμεία. Γνωρίζετε ότι ο σταθμός στηριζόταν πάντα οικονομικά από το ΚΚΕ. Στις σημερινές συνθήκες δεν υπάρχει η δυνατότητα να εξασφαλιστεί η απαραίτητη ενίσχυση για τη λειτουργία του σταθμού. Γνωρίζουμε ότι θα υπάρξει έλλειμμα στην ενημέρωση του λαού, αλλά δεν υπήρχε άλλη εναλλακτική λύση. Γνωρίζουμε ότι η επιλογή αυτή θα αποτελέσει μια ακόμη αφορμή για κακόβουλες επιθέσεις στον 902 και το ΚΚΕ. Είμαστε όμως σίγουροι ότι οι φίλοι του Κόμματος και του σταθμού θα υπερασπιστούν το Κόμμα και την πολιτική του και θα βρουν τον τρόπο να αναπληρωθεί το κενό στην ενημέρωση που αφήνει η έλλειψη του 902. Αυτή η έλλειψη της άλλης φωνής μπορεί να καλυφθεί με συζητήσεις μέσα στο λαό που οργανώνει το ΚΚΕ, από τον Ριζοσπάστη, το portal 902.gr στο διαδίκτυο. Παρά τις δυσκολίες που δημιουργούνται είμαστε σίγουροι ότι το δίκιο δεν πνίγεται και ο λαός θα βάλει τέλος στο άδικο σύστημα που ζούμε.

Σήμερα, στην θέση του τηλεοπτικού 902 εκπέμπει το Open του Ιβάν Σαββίδη, και σε αυτή του ραδιοφωνικού 902 τα Παραπολιτικά 90.1, καθώς στα τέλη του 2013 η άδεια του σταθμού μεταβιβάστηκε στην εταιρεία «Παρά Ένα Εκδόσεις - Υπηρεσίες Διαδικτύου Μονοπρόσωπη Ε.Π.Ε.» του Γιάννη Κουρτάκη, έναντι 900 χιλιάδων ευρώ. Όσο για τον 904 Αριστερά στα FM Θεσσαλονίκης και το 902.gr, αμφότερα ανήκουν σε νέα εταιρεία συμφερόντων του ΚΚΕ, την «Τηλενημερωτική Ανώνυμη Εταιρεία - Διαδίκτυο - Πληροφόρηση».

Ως προς το νομικό σκέλος της, η «Ραδιοτηλεοπτική Α.Ε.» δεν είχε καμία διαφορά από μια ιδιωτική επιχείρηση. Ο 902 Αριστερά στα FM συμμετείχε κανονικά μαζί με τα υπόλοιπα ιδιωτικά ραδιόφωνα στην αδειοδότηση του 2001, εκπέμποντας (μέχρι και σήμερα ως Παραπολιτικά 90.1) με την υπ' αριθμόν 12857/Ε/24.5.01 άδεια του τότε Υπουργείου Τύπου. Και ο 902 TV λειτουργούσε με την υπ' αριθμόν 22414/Ε3/2992/3.11.1993 Κοινή Υπουργική Απόφαση, εξασφαλίζοντας την εκπομπή του σε εθνική εμβέλεια μαζί με τον τότε ΣΚΑΪ (νυν Alpha). Εξού και η έγκριση της μεταβίβασης της εταιρείας σε ιδιώτη.

Ομοίως και η Αυγή. Η εφημερίδα, το site της αλλά και το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών του 91.4 Στο Κόκκινο ανήκουν στην «Η Αυγή - Εκδοτικός και Δημοσιογραφικός Οργανισμός Α.Ε.», μια κανονική ανώνυμη εταιρεία με βασικό μέτοχο τον ΣΥΡΙΖΑ. Σχεδόν το ίδιο ισχύει και με την άλλη μεγάλη μιντιακή εταιρεία του κόμματος, την «Left Media Α.Ε.» που ελέγχει τον 105.5 Στο Κόκκινο. Είναι και εκείνη ανώνυμη εταιρεία όπως όλες οι άλλες, ανήκει στον ΣΥΡΙΖΑ και αντιμετωπίζει τα ίδια οικονομικά προβλήματα με την Αυγή.

Και λέμε «σχεδόν», διότι υπάρχει μια σημαντική διαφορά της «Left Media» σε σχέση με την «Ραδιοτηλεοπτική» του 902. Όπως έχουμε επισημάνει στο παρελθόν, η Βεβαίωση Νόμιμης Λειτουργίας του 105.5 Στο Κόκκινο είναι ειδικού σκοπού για «κομματικό ραδιόφωνο» και χορηγήθηκε με διαφορετικό νόμο από ότι οι υπόλοιπες, των ιδιωτικών σταθμών. Ο σχετικός νόμος (άρθρο 50, ν. 3801/2009) που, παρεμπιπτόντως, καταργήθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ, είχε τις εξής βασικές προϋποθέσεις:

Ραδιοφωνικοί σταθμοί που ανήκουν, καθ' οιονδήποτε νόμιμο τρόπο, σε πολιτικό κόμμα που εκπροσωπείται στη Βουλή, οι οποίοι λειτουργούσαν κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του ν. 3592/2007 και πληρούν τα κριτήρια του άρθρου 8 του ίδιου νόμου, έχουν δικαίωμα συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης, εγκατάστασης και λειτουργίας τοπικού ραδιοφωνικού σταθμού κατά τους όρους του ανωτέρω νόμου και θεωρείται ότι λειτουργούν νομίμως, στη γεωγραφική περιοχή που εκπέμπουν, ως την έκδοση της σχετικής άδειας, εφόσον υποβάλλουν κατά το νόμο υποψηφιότητα στη διαγωνιστική διαδικασία.

Ενώ ο νόμος για τις «κανονικές» Βεβαιώσεις Νόμιμης Λειτουργίας (άρθρο 12, παρ. 29, εδάφ. β, ν. 3310/2005) αναφέρει τα εξής:

Έως τη δημοσίευση της ανωτέρω προκήρυξης, θεωρούνται νομίμως λειτουργούντες εντός των ορίων του Νομού Αττικής και με τις ίδιες τεχνικές προδιαγραφές, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί του Νομού Αττικής, υπό τις ακόλουθες σωρευτικά προϋποθέσεις:

α) Εφόσον αποδεδειγμένα λειτουργούσαν την 31/12/2004.

β) Ο φορέας τους υπέβαλε αίτηση συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία που προκηρύχθηκε με τις υπ' αριθμ. 1430/9.12.1996 (ΦΕΚ 1109 Β') και 4925/Ε/21.2.2001 (ΦΕΚ 184 Β') αποφάσεις του Υπουργού Τύπου και Μ.Μ.Ε., όπως η τελευταία τροποποιήθηκε με τις υπ' αριθμ. 9615/Ε/10.4.2001 (ΦΕΚ 414 Β') και 17563/Ε/ 23.7.2001 (ΦΕΚ 954 Β') όμοιες.

γ) Την 31/12/2004 ανήκαν κατά πλήρη κυριότητα στο φορέα που είχε υποβάλει την αίτηση συμμετοχής του προηγούμενου εδαφίου.

Ο 105.5 Στο Κόκκινο δεν αποτελεί συνέχεια κάποιου άλλου σταθμού που να πληρεί όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις, καθώς σε απόφαση του ΕΣΡ (υπ' αριθ. 121/2020) για τον Στυλ FM 104.9 -που αποδείχθηκε ότι εκείνος εξέπεμπε στους 105.5 το 2004- εκπρόσωποι του «Κόκκινου» είχαν δηλώσει ενώπιον του Συμβουλίου ότι λίγο πριν την έναρξη της λειτουργίας του ραδιοσταθμού, που έγινε το 2006, είχαν έρθει σε επικοινωνία με την ιδιοκτησία του Στυλ FM προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τη συχνότητά του, και εκείνος να μετατοπιστεί σε άλλη.

Επομένως, και με βάση τις προθέσεις του Στέφανου Κασσελάκη να «απαλλαγεί» ο ΣΥΡΙΖΑ από την Αυγή και τον 105.5 Στο Κόκκινο, η εφημερίδα μπορεί να μεταβιβαστεί όπως ο ραδιοτηλεοπτικός 902, αλλά όχι ο ραδιοσταθμός. Για να συνεχίσει να πληρεί τα κριτήρια της ΒΝΛ που του έχει δοθεί, ο 105.5 Στο Κόκκινο πρέπει να παραμείνει στα «χέρια» του κόμματος, με οποιονδήποτε τρόπο όπως αναφέρει ο σχετικός νόμος, και όχι κάποιου ιδιώτη. Στο ΣΥΡΙΖΑ πάντως ερμηνεύουν διαφορετικά το νόμο και λένε ότι μπορούν να πουλήσουν. Θα υπάρξει αντίδραση πάντως, από άλλα ραδιόφωνα.