Ειδικού Συνεργάτη
02 Σεπτεμβρίου 2024Εδώ και πολύ καιρό και εν μέσω διαφωνιών έχουμε περάσει αναμφισβήτητα πλέον σε μια νέα εποχή στον κόσμο του ραδιοφώνου. Η τέχνη του ραδιοφωνικού παραγωγού έχει αλλάξει ριζικά, με τους σημερινούς παρουσιαστές να προσαρμόζονται στο μεταβαλλόμενο τοπίο των μέσων ενημέρωσης και της τεχνολογίας.
Στο παρελθόν, ένας ραδιοφωνικός παραγωγός ήταν συχνά μια χαρισματική φιγούρα, με επιβλητική παρουσία και βαθιά κατανόηση της μουσικής. Πέρναγαν ώρες για να φτιάξουν τις εκπομπές τους, επιλέγοντας προσεκτικά τη μουσική και γράφοντας ελκυστικά κείμενα για να διασκεδάσουν και να ενημερώσουν το κοινό τους. Ένας ραδιοφωνικός παραγωγός του χθες ήταν ένας κυρίαρχος του τομέα του, με κοφτερό αυτί για τη μουσική και κοφτερό πνεύμα για τη συζήτηση.
Πάρτε, για παράδειγμα, τους θρυλικούς παραγωγούς των δεκαετιών του 1970 και 1980 που πολλές φορές είχαν τη δύναμη να διαμορφώνουν τη λαϊκή κουλτούρα, τόσο αυτοί όσο και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί που τους φιλοξενούσαν.
Αντίθετα, οι σημερινοί ραδιοφωνικοί παρουσιαστές υποκύπτοντας στην γρηγοράδα της εποχής και του εύκολου και ανάλαφρου σχόλιου, κρίνονται κατάλληλοι για τη θέση από το πόσο ισχυρή παρουσία έχουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά κύριο λόγο. Αυτοί οι σύγχρονοι οικοδεσπότες συχνά επικεντρώνονται περισσότερο στη δημιουργία ελκυστικού διαδικτυακού περιεχομένου, με τις εκπομπές τους να περιλαμβάνουν συχνά ζωντανή ροή, διαδραστικά στοιχεία και πρόσβαση στα παρασκήνια της προσωπικής τους ζωής.
Σήμερα, οι ακροατές μπορούν να επικοινωνήσουν με τους αγαπημένους τους οικοδεσπότες μέσω social media, όπως το Twitter, το Instagram και το Facebook που δε λέω είναι ευκολία μεγάλη αλλά... Το πρώτο ερώτημα που μπαίνει εδώ είναι το εξής: Πόσες φορές ένας ακροατής έχει λάβει απάντηση σε ένα του σχόλιο από τον ίδιο τον ραδιοφωνικό παραγωγό; Και ένα δεύτερο και ίσως πιο σημαντικό: Αν αντιπαραθέσουμε μια ζωντανή απάντηση εν ώρα εκπομπής πόσο μεγαλύτερη ή μικρότερη επίδραση έχει από μία γραπτή που θα περάσει στα ψιλά; Μήπως τελικά η δημιουργία ραδιοφωνικών ομίλων έβγαλε τα ραδιόφωνα από τα σπίτια;
Κεφάλαια σημαντικά μιας εκπομπής παλαιότερα ήταν η επιλογή της μουσικής, είτε από τον παραγωγό είτε από τον ακροατή, και η ζωντανή διάδραση, συνομιλία δηλαδή, με τον ακροατή όσο αυτό κρίνεται απαραίτητο on air. Αυτά ξεχάστε τα. Πλέον υπάρχει το playlist που σου δίνει την δυνατότητα να μιλάς για τους Led Zeppelin με μουσική υπόκρουση Deep Purple (στην καλύτερη περίπτωση), και υπάρχει πλέον χρονικό όριο στο πόσο θα μιλάει ο ραδιοφωνικός παραγωγός εν μέσω των τραγουδιών. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει μάλιστα να συνυπολογιστεί ο χρόνος που χρειάζεται για τις λεγόμενες «αναφορές» των χορηγών που μάλιστα ελέγχονται από τους ίδιους με την αποστολή των ηχητικών αποσπασμάτων στους ίδιους. Κάπως έτσι έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα ραδιοφωνικών παραγωγών που δεν παίρνουν μισθό, ανθρώπων δηλαδή που είτε επειδή δεν έχουν οικονομικό πρόβλημα, είτε γιατί κάποια στιγμή ευελπιστούν να πάρουν «κάτι», συμπληρώνουν πρόγραμμα (χομπίστες κατά κύριο λόγο) ή σε ένα ειδησεογραφικό σταθμό να κάνουν ειδικές μουσικές ραδιοφωνικές εκπομπές. Όσο δε για τις νέες ηλικίες, οι πιτσιρικάδες είναι αμείλικτοι δείχνοντας την προτίμησή τους στις ψηφιακές πλατφόρμες. Άρα κατά κύριο λόγο το ραδιόφωνο μεταμορφώθηκε σε ένα μέσο για ανθρώπους που πηγαίνουν στην εργασία τους και κανόνας έγινε η σύντομη εξυπνάδα.
Θα μπορούσα άνετα να γράφω ώρες... Εν κατακλείδι, τελικά πόσο ευχαριστημένος είναι ένας ακροατής που πλέον ακούει ραδιόφωνο, κατά κύριο λόγο μέσα στο αυτοκίνητο, την ίδια σχεδόν κασέτα που του παραδίδουν οι ραδιοφωνικοί παραγωγοί;
Για να είμαι όμως δίκαιος πρέπει να αναφέρω και το εξής: τι μερίδιο ευθύνης φέρει μια διοίκηση ενός ραδιοφωνικού σταθμού στη διαμόρφωση αυτού του ραδιοφωνικού τοπίου; Που θα οδηγήσει αυτή η κατάσταση; Είχα διαβάσει κάποτε πως στην Ελλάδα δεν πάσχουμε από ραδιοφωνικούς παραγωγούς αλλά από ραδιοφωνικούς διευθυντές... Πόση αλήθεια κρύβεται σε αυτό;