Της Δέσποινας Παπαγεωργίου

 

Ο Μπαρτολομέο Βαντσέτι και ο ομοϊδεάτης του  Νίκολα Σάκο. Αυτός, ο ταπεινός ιχθυοπώλης, μετανάστης από την Ιταλία, είχε καταλάβει απολύτως τι συνέβαινε όταν έλεγε: «…δεν θα ευχόμουν ποτέ στο πιο χαμερπές και δυστυχισμένο πλάσμα της γης, να περάσει όσα υπέφερα εγώ, για πράγματα για τα οποία δεν είμαι ένοχος. Αλλά έχω πειστεί πως είμαι ένοχος για όλα όσα υποφέρω. Υποφέρω γιατί είμαι ριζοσπάστης και, αλήθεια, είμαι ριζοσπάστης…»

 

Αυτή τη θρυλική ιστορία θυμήθηκαν κάποιοι, με αφορμή την πρόσφατη απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου, που, όπως δημοσιεύεται, διατήρησε τις εξοντωτικές ποινές για τους Νίκο Ρωμανό, Αργύρη Ντάλιο, Δημήτρη Πολίτη και Γιάννη Μιχαηλίδη, παρακάμπτοντας επί της ουσίας το γεγονός ότι έχουν αθωωθεί αμετάκλητα για την κατηγορία της ένταξης σε τρομοκρατική οργάνωση με προηγούμενες αποφάσεις και εισάγοντας έτσι –όπως διαπιστώνουν οι επαΐοντες- για πρώτη φορά στα δικαστικά χρονικά την κατηγορία της «ατομικής τρομοκρατίας». Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, η εισαγγελέας του Πενταμελούς Εφετείου ανέφερε αρκετές φορές ως επιβαρυντικό στοιχείο το ότι… οι κατηγορούμενοι δηλώνουν αναρχικοί. 

 

Αναρωτιόμαστε, λοιπόν: Ανεβαίνουν και οι (όποιες) ιδέες πλέον στο εδώλιο, όπως επί μακαρθισμού, μόνο που τώρα «τρομοκράτες» θεωρούνται εξ ορισμού οι αναρχικοί – και δυνάμει όσοι αντιστρατεύονται ιδεολογικά τη νεοφιλελεύθερη «κανονικότητα»;

 

Σε ποιο βαθμό είναι αναντίστοιχος με τη βιωμένη πραγματικότητα της μνημονιακής Ελλάδας ο Νίκος Ρωμανός όταν δηλώνει ότι «η κάστα των δικαστικών και των εισαγγελέων (…) εξαντλεί όλη την εκδικητικότητα της απέναντι σε όσους βρίσκονται στο κοινωνικό περιθώριο, τους κοινωνικούς αγωνιστές, φτωχοδιάβολους και μικροπαραβάτες»; 

 

Και, αν δεν επιχειρείται ταύτιση τρομοκρατίας-αναρχισμού, τότε γιατί, τον Φεβρουάριο του 2013, δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες των αναρχικών «ληστών του Βελβεντού» με εμφανή σημάδια κακοποίησης από την αστυνομία; Κι αυτό, ενώ, λίγο αργότερα, ο εισαγγελέας έδρας κ. Πεπόνης, θα έλεγε: «Δεν θα γίνω μπαλωματής και γεφυροποιός ώστε να θεραπεύσω τα κενά και τις πλημμέλειες της προδικασίας, αστυνομικής και ανάκρισης… Πρώτη φορά βλέπω ληστεία που να αφήνουν τους ομήρους ελεύθερους, κατά δε την καταδίωξη, ενώ είχαν το επάνω χέρι διαθέτοντας βαρύ οπλισμό, ούτε πυροβόλησαν τους αστυνομικούς που τους καταδίωκαν ούτε χρησιμοποίησαν τον όμηρο σαν ασπίδα για να διαφύγουν…»

 

Γιατί ο Κώστας Σακκάς κρατούνταν επί δυόμιση χρόνια προφυλακισμένος, ενώ το ανώτατο όριο που προέβλεπε ο νόμος ήταν οι 18 μήνες – και αποφυλακίστηκε (Ιούλιος 2013) μετά από 37 ημέρες απεργίας πείνας και ενώ η ζωή του κρεμόταν σε μια κλωστή, με επιβολή υψηλότατης εγγύησης 30.000 ευρώ;

 

Γιατί το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Πειραιά απέρριπτε, στα τέλη του 2014, το αίτημα του φυλακισμένου πλέον Νίκου Ρωμανού να του χορηγούνται οι προβλεπόμενες από τον νόμο άδειες προκειμένου να παρακολουθεί τις σπουδές του στη σχολή όπου είχε εισαχθεί με εξετάσεις; Και γιατί έπρεπε να κοντέψει να πεθάνει από απεργία πείνας για να ικανοποιηθεί το αίτημά του; 

 

Και, πιο πρόσφατα, για ποιον άλλο λόγο καταδικάστηκε η Ηριάννα, παρά για το ότι διατηρούσε ερωτική σχέση με (αθωωμένο για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση) αναρχικό; Ακόμα και η συντηρητική «Καθημερινή», σε άρθρο του πανεπιστημιακού Αριστείδη Χατζή, ανέφερε: «Η Ηριάννα, όμως, καταδικάστηκε κυρίως γι’ αυτό: για τη σχέση της με τον Κωνσταντίνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι η απόφαση τον κατονομάζει ως μέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης ενώ είχε ήδη αθωωθεί αμετάκλητα…». Για παρόμοιους λόγους φέρεται να διώκεται και ο συγκάτοικος του Κωνσταντίνου, Περικλής. 

 

Το μήνυμα που μοιάζει να δίνεται, είναι «ιδού τι κινδυνεύει να πάθει όποιος είναι αναρχικός ή όποιος συναναστρέφεται με αναρχικό». Κάπως έτσι ασκείται βιοπολιτική.

 

Την έννοια της βιοπολιτικής την εισήγαγε ο Φουκώ, πολύ πριν βιώσουμε εδώ τον νεοφιλελεύθερο μισανθρωπισμό σε μορφή μνημονίου. Ο άνθρωπος –λέει ο Φουκώ- από αριστοτέλειο ζώο «επιπλέον ικανό να διάγει πολιτική ύπαρξη» καταστάθηκε στην εποχή μας «ένα ζώο στην πολιτική του οποίου τίθεται υπό αίρεση η ζωή του ως έμβιου όντος». Η νέα βιοεξουσία δεν θεωρεί τους ανθρώπους απαραίτητες παραγωγικές μονάδες, αλλά αναλώσιμο βιολογικό απόθεμα, εξ ου και ρυθμίζει εξαντλητικά τη ζωή (ακόμα και την ερωτική – βλ. Ηριάννα) και τον θάνατό τους με τη βιοπολιτική.

 

Εργαλείο βιοπολιτικής μπορεί να θεωρηθεί και το περίφημο άρθρο 187Α, ή «τρομονόμος», του Ποινικού Κώδικα, στο οποίο φέρεται να στηρίχτηκε το Πενταμελές Εφετείο για την πρόσφατη απόφασή του περί «ατομικών τρομοκρατών». Δεδομένου ότι πλείστες αναλύσεις καταδεικνύουν ότι συνιστά σοβαρό κίνδυνο για δημοκρατικές ελευθερίες, ο «τρομονόμος» μάλλον εντάσσεται στη βιοπολιτική «κανονικοποίησης» της «κατάστασης εξαίρεσης» του μνημονίου, όπως θα συμπέραινε και ο Αγκάμπεν: δηλαδή, το μνημόνιο, που εισήχθη ως προσωρινό μέτρο δήθεν για το «έκτακτο συμβάν» του χρέους, έγινε κανόνας. Η «κανονικοποίηση», όμως, προϋποθέτει την απόλυτη συμμόρφωση του πληθυσμού… 

 

…Γιατί οι νόμοι διαδραματίζουν κομβικό ρόλο. Όπως θύμιζε ο Ανκάμπεν , στη Γερμανία του ’30 «όλα κατέστησαν εφικτά επειδή το δημοκρατικό Σύνταγμα της Βαϊμάρης περιείχε ένα άρθρο, το άρθρο 48, που προέβλεπε ότι ο πρόεδρος του Ράιχ μπορούσε να αναστείλει ορισμένα άρθρα του Συντάγματος σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης…»

 

«Προβλέπουμε» ότι η κυβέρνηση δεν θα καταργήσει τον 187Α, εξ ου και ο ΣΥΡΙΖΑ περιορίζεται σε δακρύβρεχτες ανακοινώσεις, όπως, για παράδειγμα, ότι η απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Αναστολών με την οποία απορρίφθηκαν οι αιτήσεις αναστολής εκτέλεσης ποινής της Ηριάννας και του Περικλή «βρίσκεται σε πλήρη αναντιστοιχία με το κοινό περί δικαίου αίσθημα και πλήττει κατάφωρα την εμπιστοσύνη των πολιτών στο θεσμό της Δικαιοσύνης». 

 

Την παραπάνω «πρόβλεψη» ενισχύει μια σειρά από ενδιαφέρουσες συμπτώσεις:

 

• Η πρόσφατη καταδίκη των συγκεκριμένων αναρχικών ως «ατομικών τρομοκρατών» έρχεται ενάμιση μήνα μετά από δημοσίευμα, σύμφωνα με το οποίο «Η κατάληψη του Κ*ΒΟΞ [τίθεται] ξαφνικά στο στόχαστρο αστυνομίας, εισαγγελίας» (Εφ.Συν. 20/2/2018)

 

• Το προαναφερθέν δημοσιεύτηκε ένα μήνα μετά το κάλεσμα του Ρουβίκωνα (18/1/2018) σε «όσους έχουν χάσει το σπίτι τους ή κινδυνεύουν να το χάσουν από πλειστηριασμό, να οργανώσουμε μαζί την πολύμορφη και δυναμική αντίστασή μας ενάντια στους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας» 

 

• Δηλαδή, ένα τουλάχιστον κομμάτι του αναρχικού χώρου (ο Ρουβίκωνας), θέτει έναν κοινό στόχο με το Κίνημα Κατά των Πλειστηριασμών, και αυτό τη στιγμή που το τελευταίο δέχεται ήδη βίαιη καταστολή (π.χ. στις 29/11/2017, 14/3/2018)

 

Ως εκ τούτου, πόσο απίθανο είναι να επιστρατευτεί ο «τρομονόμος» και για όσους αντιδρούν στους πλειστηριασμούς, οι οποίοι στην παρούσα φάση θα αποτελέσουν τη μητέρα των μαχών;

 

Και πόσο αβάσιμος είναι ο φόβος εκείνων που υποστηρίζουν ότι η κατά πως φαίνεται επιχειρούμενη ταύτιση αναρχισμού-τρομοκρατίας και τα περί «ατομικών τρομοκρατών» λειτουργούν εκφοβιστικά και είναι μέρος «άσκησης ετοιμότητας» για τη μαζική δίωξη των (όποιων) «εχθρών» της «κανονικότητας»;

 

Θα επαληθευτεί, τελικά, ο Μπρους Ουάτσον που έγραφε («The Letters of Sacco and Vanzetti», πρόλογος) ότι «Οι Σάκο και Βαντσέτι δικάζονται ακόμα, και πιθανότατα θα δικάζονται για πάντα»;