Ακολουθήστε μας στο Google news

Της εταιρίας που έκανε γνωστούς μερικούς θρύλους της Soul

Του Ηλία Σελιμά

Ο Stewart, ο οποίος ίδρυσε τη Stax, το θρυλικό στούντιο ηχογράφησης και τη δισκογραφική εταιρεία του Μέμφις που παρουσίασε αστέρες της σόουλ μουσικής όπως ο Otis Redding, οι Sam and Dave, ο Isaac Hayes και οι Booker T. & the M.G.'s, πέθανε χθες (5 Δεκεμβρίου 2022). Η είδηση του θανάτου του σε ηλικία 92 ετών, ενώ βρισκόταν σε ξενώνα, επιβεβαιώθηκε από έναν γνωστό ιστορικό της Stax που βρίσκεται κοντά στον Stewart. Η οικογένειά του δεν ανακοίνωσε τον θάνατό του- δεν έγινε γνωστή ούτε η αιτία θανάτου ούτε η ακριβής τοποθεσία. Τις τελευταίες δεκαετίες, ο Stewart διατηρούσε εξαιρετικά χαμηλό δημόσιο προφίλ. Κατά την ένταξή του στο Rock and Roll Hall of Fame το 2002, την οποία παρουσίασαν ο Steve Cropper και ο Sam Moore, ο Stewart έστειλε την εγγονή του να παραλάβει το βραβείο εκ μέρους του.

Σε μια περίοδο 15 ετών, η Stax φέρεται να είναι υπεύθυνη για 167 singles στο Hot 100 και 243 στο R&B chart. Η εταιρεία παρήγαγε εμβληματικές ηχογραφήσεις όπως τα "(Sittin' On) The Dock of the Bay" και "Respect" του Redding, τα "Soul Man" και "Hold On!" των Sam and Dave. I'm Comin'", το "Knock on Wood" του Eddie Floyd, το "Green Onions" των Booker T. & the MG's, το "Soul Finger" των Bar-Kays και το "B-A-B-Y" της Carla Thomas, γραμμένο από την ομάδα τραγουδοποιών Isaac Hayes και David Porter.

Αρχικά γνωστή ως Satellite, η εταιρεία ιδρύθηκε το 1957 από τον Stewart και ήταν συνιδιοκτήτης με την αδελφή του, Estelle Axton, και πήρε το νέο της όνομα το 1961 από τα δύο πρώτα γράμματα των επωνύμων τους. Μεταξύ των πολλών καλλιτεχνών που σημείωσαν επιτυχίες με τη Stax και τη θυγατρική της Volt κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '60 ήταν οι Rufus και Carla Thomas, Booker T. & the MG's (ένα διαφυλετικό κουαρτέτο οργάνων που χρησίμευε επίσης ως rhythm section και house band της εταιρείας), Johnnie Taylor και Albert King. Ο θάνατος του Redding το 1967 σήμανε το τέλος της πρώτης εποχής της Stax (στην οποία η Atlantic Records διατηρεί τα δικαιώματα διανομής).

Στη συνέχεια η εταιρεία δημιούργησε μια νέα γενιά δημιουργών και επιτυχιών, μεταξύ των οποίων οι Staple Singers, και οι Dramatics. Το 1977, ενάμιση χρόνο μετά τη χρεοκοπία της Stax, τα masters της εταιρείας αγοράστηκαν από τη Fantasy, Inc. η οποία αναβίωσε τα λογότυπα Stax, Volt και άλλων θυγατρικών για νέες ηχογραφήσεις, εκτός από την επανέκδοση παλαιότερου υλικού.

Η Stax είχε πολλούς δίσκους να διανείμει στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Η εταιρεία κυκλοφόρησε επίσης τραγούδια των Sam και Dave, οι οποίοι ήταν "δανεικοί" στο στούντιο ως μέρος της συμφωνίας με την Atlantic Records.

Η επιτυχία της εταιρείας κατά τη διάρκεια της δεκαετίας ήταν σε στενή παράλληλη σχέση με τις πολιτικές αναταραχές της δεκαετίας του '60 και την άνοδο των πολιτικών δικαιωμάτων. Η εμφάνιση του Redding στο Διεθνές Φεστιβάλ Ποπ του Monterey το 1967 παρουσίασε ένα ανερχόμενο αστέρι και έγινε ένας από τους θρύλους. Πέθανε έξι μήνες αργότερα σε αεροπορικό δυστύχημα.

Η Atlantic πωλήθηκε στην Warner Bros.-Seven Arts το 1967. Ο Stewart έκανε αρκετές προσπάθειες να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία διανομής μετά την πώληση, πρώτα για να συμμετάσχει στην εξαγορά της Atlantic και στη συνέχεια απευθείας με τη Warner Bros. Όταν καμία από τις δύο προσφορές δεν ήταν της αρεσκείας του, η Stax ζήτησε από τη Warner τις master κασέτες της πίσω. Η Warner αρνήθηκε, επικαλούμενη μια ρήτρα στο αρχικό συμβόλαιο της Stax που έδινε στην Atlantic "όλα τα δικαιώματα, τους τίτλους και τα συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένων οποιωνδήποτε δικαιωμάτων αναπαραγωγής, σε όλες τις ηχογραφήσεις της Stax που διανεμήθηκαν από την Atlantic μεταξύ 1960 και 1967. Η Warner πήρε επίσης τον έλεγχο των Sam and Dave, οι οποίοι ήταν "δανεικοί" στη Stax ως μέρος της αρχικής συμφωνίας τους με την Atlantic.

Όταν ο Stewart επέλεξε να μην ανανεώσει τη συμφωνία, έπρεπε ουσιαστικά να ξεκινήσει από την αρχή. Η πρώτη μεγάλη επιτυχία της εταιρείας μετά τη διακοπή των δεσμών της με την Atlantic ήταν το single του Johnnie Taylor το 1968, "Who's Making Love". Ο Hayes έγινε το μεγαλύτερο αστέρι της εταιρείας, με κορυφαίο το soundtrack της ταινίας Shaft του 1971. Ένα χρόνο αργότερα, ο Stewart πούλησε το μερίδιό του στην εταιρεία.