Η Μαρίζα Ρίζου σε μία χορταστική συνέντευξη στο e-tetRadio.
20 Νοεμβρίου 2018Συνέντευξη στον Παναγιώτη Χαραλαμπάκη
Ενδεχομένως να ακουστεί παράδοξο αλλά η Μαρίζα Ρίζου με κέρδισε όχι τόσο μέσα από τα τραγούδια της, αλλά περισσότερο μέσα από μία της συνέντευξη. Διότι για έναν άνθρωπο που για χρόνια αρνείται πεισματικά να συγκινηθεί από ματζόρε τραγούδια το «Πάμε μια βόλτα» ως πρόθεση είναι πλήρης ανατροπή. Η Μαρίζα Ρίζου για μένα είναι η απάντηση στο στίχο του Αποστολάκη, «Θεέ μου τι παράξενοι που 'ναι οι δικοί μας τόποι /Θλιμμένα τα τραγούδια μας και γελαστοί ανθρώποι».
Μετράς μία πενταετία στη δισκογραφία. Τι πιστεύεις ότι είναι αυτό που έφερε αυτή την άμεση αναγνώριση και αποδοχή την οποία έχεις τη χαρά να απολαμβάνεις;
Δεν το έχω νιώσει ακριβώς έτσι. Κάνω live απ’ το 2010 και τις πρώτες φορές ήταν από κάτω τα ξαδέρφια μου, οι γονείς μου και φίλοι των γονιών μου που έρχονταν για να τους κάνουν χάρη ή επειδή τους είχαν υποχρέωση. Είδα τα πράγματα να αλλάζουν με πολύ κανονικό ρυθμό. Τίποτα δεν έγινε άμεσα, δεν υπήρξε κανένα μπαμ, δεν είχα ποτέ viral, όλα γίνονται ήσυχα και σιγά σιγά. Στον φυσικό τους χρόνο. Πιστεύω πολύ στη φυσική ροή των πραγμάτων και χαίρομαι που κυλάνε με αυτόν τον τρόπο.
Αν δεν κάνω λάθος με πιάνο γράφεις τα τραγούδια σου. Σε απασχόλησε ποτέ η σπουδή επάνω στο όργανο και πως δικαιολογείς το γεγονός ότι πολλοί σπουδαίοι συνθέτες δεν σπούδασαν ποτέ το όργανό τους;
Δεν ξέρω ακριβώς πως εξηγείται. Πάντως νομίζω πως το συνθετικό και γενικά το δημιουργικό ταλέντο φλερτάρει κυρίως με την έμπνευση. Αυτή δεν είναι απαραίτητα αποτέλεσμα τεχνικής ή γνώσεων. Συνδέει τους ανθρώπους με κάτι ανώτερο ακόμα κι απ τους ίδιους. Αυτή η σύνδεση είναι πυρηνική, δεν είναι τεχνητή. Οι γνώσεις δεν την αναιρούν, απλώς ούτε τη δημιουργούν. Ανάλογα όμως με τον χαρακτήρα του καθενός μπορούν να τη σαμποτάρουν, ή να την προωθήσουν.
Ενώ στη προηγούμενη γενιά βλέπαμε τους τραγουδοποιούς στη σκηνή στάσιμους με την κιθάρα τους να παίζουν τα τραγούδια τους, η γενιά σου και οι λίγο παλαιότεροι στη σκηνή αποποιείται πλήρως το ρόλο του δημιουργού. Βγαίνετε στη σκηνή και είστε ερμηνευτές. Με μία θεατρικότητα, μία αμεσότητα που δεν υπήρχε στο παρελθόν. Σε ότι αφορά εσένα πες μου πως αποφάσισες ότι εσύ θα είσαι αυτό;
Δεν αποφάσισα τίποτα. Δεν είμαι ρόλος. Είμαι αυτή που είμαι στη ζωή μου. Με τα πάνω και τα κάτω μου. Όταν βγαίνω, χορεύω σαν αλλοπρόσαλλη, γελάω, λέω βλακείες, πέφτω ψυχολογικά και μετά ξανά πάλι όλα απ’ την αρχή. Αυτό κάνω και στα live μου. Αυτό είμαι.
Αποκλείεται αυτό που σου λέω να μην το έχεις αισθανθεί ή έστω ακούσει όταν ήσουν και εσύ απλώς ακροάτρια. Υπήρχε και υπάρχει ένα ψίθυρος ότι το έντεχνο είναι καταθλιπτικό και στενάχωρο. Το αν ισχύει αυτό περισσότερο ή λιγότερο είναι άλλη κουβέντα. Εγώ παρόλα αυτά έχω την εντύπωση πως η γενιά σου είτε συμφωνεί είτε όχι με αυτό ξεπετάχτηκε μέσα από αυτό τον ψίθυρο. Και πέραν του ότι στα προγράμματά σας μπορεί κάποιος να έρθει και να χορέψει εγώ συναντώ αυτή τη φιλοσοφία και στην τραγουδοποιοία σας. Θέλω να μου πεις αν αυτό είναι στάση ζωής; Για παράδειγμα το να γράψεις ένα αισιόδοξο τραγούδι σε μία δύσκολη στιγμή όπως το «Πάμε μια βόλτα» είναι πολύ σημαντικό πράγμα
Για μένα είναι μονόδρομος αυτή η στάση ζωής και είναι μάλλον στο DNA μου, άρα ευχαριστώ την οικογένειά μου γι αυτό. Απ’ την άλλη δεν γίνεται να γράφεις με στόχο και με κατεύθυνση γιατί έτσι σαμποτάρεται η ουσία της δημιουργίας. Θέλω να πω ακόμα και αν σε μια δύσκολη στιγμή μου δε γράψω το «Πάμε Μια Βόλτα» και γράψω ένα βαθιά θλιμμένο τραγούδι, θα το σεβαστώ αφού θα είναι το αληθινό μου.
Πώς γράφεις τραγούδια;
Με κάθε τρόπο γράφω τραγούδια. Τα αγαπημένα μου είναι αυτά που γράφονται σαν ένα σώμα. Στίχος, μελωδική γραμμή και αρμονία να γεννιούνται την ίδια στιγμή. Η αλήθεια είναι ότι αυτά που έχω γράψει έτσι είναι μόλις 2. Το «Πάμε μια Βόλτα» και το «Πόσο Βλάκας» που θα ανήκει στον 3ο δίσκο.
Είδα πως είχες ανεβάσει μια φωτογραφία με το Σταμάτη Κραουνάκη γράφοντας ότι είναι ο καλύτερος Έλληνας συνθέτης. Κατά τη γνώμη μου ίσως υπάρχουν τραγούδια του διδύμου Κραουνάκη - Νικολακοπούλου που θα ταίριαζαν καλύτερα σε εσένα απ’ ότι ακόμα και στην Πρωτοψάλτη. Και δεν το λέω για να σε κολακέψω. Θα ήθελες να γράψει τραγούδια για σένα αυτό το δίδυμο;
Ο Σταμάτης Κραουνάκης είναι για τη δική μου ψυχή σαν τον Χατζιδάκι και τον Αττίκ. Τόσο σημαντικός και πολύχρωμος. Θεωρώ πως δε θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη απ την Άλκηστη Πρωτοψάλτη να πει αυτά τα τραγούδια του και για μένα αυτή η γυναίκα είναι παράδειγμα ερμηνείας, τεχνικής και ουσίας. Εάν ερχόταν με φυσικό τρόπο το να τραγουδούσα κάτι δικό τους, θα ήταν τιμή μου. Όμως δε γίνονται εύκολα αυτά τα πράγματα, ούτε θα θελα να γίνει με παραγγελιά. Είναι απαραίτητο να υπάρξει μια χημεία, μια συνεργασία, μια ισότιμη επαφή. Το τελευταίο ας πούμε είναι δύσκολο εκ των πραγμάτων γιατί τους θαυμάζω πολύ και η σχέση είναι άνιση. Ό,τι είναι να έρθει, θα έρθει όμως. Δε μου αρέσει να πιέζω, ούτε να πιέζομαι.
Ποιοι άνθρωποι θεωρείς πως είναι συγγενείς σου στη μουσική; Το έργο ποιων ανθρώπων συνεχίζεις;
Κανενός το έργο δε συνεχίζω και ούτε θα θελα να έχω αυτό το βάρος. Μόνο που το σκέφτομαι μου έρχεται πνίξιμο. Απ’ την άλλη μάλλον έχω συγγένεια ψυχική ίσως και δημιουργική με κάποιους, αλλά σίγουρα δε θα θελα να εγκλωβιστώ σε μια τέτοια προσδοκία ότι εγώ θα καταφέρω ή ότι θα με αφορά να καταφέρω να συνεχίσω το έργο κάποιου άλλου.
Γράφεις τραγούδια αυτή τη στιγμή; Γιατί συνεχίζεις να κυκλοφορείς τραγούδια σε δίσκους, δεδομένης της κατάρρευσης της δισκογραφίας; Ποια η σχέση σου με το προϊόν; Έχεις συλλογή από δίσκους; Ποιος είναι ο αγαπημένος σου;
Επιθυμώ να υπάρχει ολοκληρωμένη δουλειά ώστε να μπορώ να με παρακολουθώ μέσα στα χρόνια. Πως ήμουν, ποια ήμουν, πως και αν εξελίχθηκα. Συλλογή από δίσκους δεν έχω. Ο δίσκος που ακούω πιο συχνά από όλους είναι (στο αμάξι) the best of Ella Fitzgerald. Ηρεμεί την ψυχή μου αυτή η γυναίκα.
Ποια άτομα της γενιάς σου ή νεότερα αυτής θαυμάζεις; Θα έχουμε τη χαρά να σε δούμε να συνεργάζεσαι με κάποιον στις ζωντανές εμφανίσεις;
Αγαπάω και θαυμάζω πάρα πολύ τον Φοίβο Δεληβοριά. Έχει ακριβώς την ίδια γλυκόπικρη αίσθηση απέναντι στη ζωή και αυτό με συγκινεί πολύ. Θαυμάζω όμως πολλούς ανθρώπους της γενιάς μου και είμαι περήφανη και για τους μουσικούς της γενιάς μου επίσης. Παυλίνα Βουλγαράκη, Μαρία Παπαγεωργίου, Katerine Douska, Ρένα Μόρφη είναι μόνο μερικές απ τις γυναικάρες που μπορώ να σκεφτώ ότι μου αρέσουν πολύ. Διαφορετικές, δυναμικές, ωραίοι άνθρωποι και πολύ καλές τραγουδίστριες.
Σε κάποια συνέντευξή σου είχες πει πως η ζωή και οι πράξεις ενός δημιουργού μπορεί να γκρεμίσουν ότι έχει χτίσει με το έργο του; Δεν είναι αρκετά αυστηρό αυτό; Εννοώ ένας σπουδαίος δημιουργός, πραγματικά άπιαστος, να επιζητούμε να μην έχει και κανένα τρωτό στο χαρακτήρα του.
Έχω πει ότι μέσα μου μπορεί να πέσει η καλλιτεχνική αξία κάποιου και να μη με αφορά καν το ταλέντο του, λόγω του ήθους ή της ποιότητας του χαρακτήρα του. Αυτό δεν μπορώ να το ελέγξω. Είναι πολύ πιθανό να κάνω λάθος, όμως γίνεται αυτόματα. Ένας πολύ ταλαντούχος ηθοποιός για παράδειγμα που παρενοχλεί σεξουαλικά φοιτητές του, τους προσβάλλει και κακοποιεί ψυχικά άλλους ανθρώπους, ειλικρινά δε με αφορά τι θα κάνει αυτήν ή οποιαδήποτε χρονιά στο θέατρο. Δε με αφορά ούτε το έργο, ούτε η ύπαρξή του γενικότερα.
Έτυχε στο ξεκίνημά σου να αντιμετωπίσεις μία πολύ άδικη κριτική για κάτι από αυτά που κάνεις;
Όχι, δεν έτυχε.
Θεωρείς ότι το ελληνικό τραγούδι είναι στα πάνω του; Γράφονται καλά τραγούδια; Αν σου έδινα την επιλογή να γράψεις πολύ σπουδαία τραγούδια, αλλά τραγούδια που δεν θα τα ζητά η εποχή τους. Τραγούδια που ίσως να αναγνωριστούν μετά από χρόνια. Τι θα διάλεγες;
Νομίζω πως τα καλά τραγούδια, εάν τα αποδομήσεις ενορχηστρωτικά και παραγωγικά, είναι πάλι καλά τραγούδια. Άρα ακόμα κι αν δεν πετύχεις τον ήχο που θα αφορούσε τον κόσμο του σήμερα, σίγουρα θα βρούνε τον δρόμο τους μέσα στον χρόνο. Θα διάλεγα λοιπόν να γράφω καλά τραγούδια που να αντέχουν, όχι βραχυπρόθεσμες επιτυχίες. Αυτή μου η επιλογή έχει να κάνει φαντάζομαι με το ματαιόδοξο κομμάτι μου το οποίο δε συμπαθώ πολύ, αλλά το δουλεύω. Το κομμάτι μου που θέλει κάτι να αφήσει. Λες και ξέρω αν θα μπορώ να το ευχαριστιέμαι αφού έτσι κι αλλιώς θα ‘μαι αλλού! Ξέρεις κάτι; Τώρα που το σκέφτομαι θα διάλεγα να γράφω και να λέω τα τραγούδια που μου κάνουν κέφι. Τα αληθινά μου δηλαδή.
Πες μας τι ετοιμάζεις αυτή την περίοδο;
Ξεκίνησα τα live στην κεντρική σκηνή του Σταυρού του Νότου, ετοιμάζω τον 3ο δίσκο μου που κυκλοφορεί αρχές του νέου χρόνου και από Δεκέμβρη ξεκινάω πρόβες για την Απλή Μετάβαση, ένα σύγχρονο, πρωτότυπο ελληνικό μιούζικαλ που θα παίζεται από 14 Φεβρουαρίου και για δύο μήνες στο Εθνικό. Αυτό είναι πολύ προσωπική υπόθεση επίσης. Κωνσταντίνος Ασπιώτη, Θέμης Καραμουρατίδης, Γεράσιμος Ευαγγελάτος και Μίνως Θεοχάρης κι εγώ, βρεθήκαμε και αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε μια ιστορία που δεν ξέρουμε που ακριβώς θα μας πάει, αλλά έχει πολύ ενδιαφέρον, ομορφιά, χαρά και αγάπη γι αυτό που φτιάχνεται.
Σε ευχαριστώ πολύ Μαρίζα
Κι εγώ σ’ ευχαριστώ
-----------------------------
* Η Μαρίζα Ρίζου εμφανίζεται τις Παρασκευές στην κεντρική σκηνή του Σταυρού του Νότου.
