Ακολουθήστε μας στο Google news

Έκανε πρεμιέρα, Δευτέρα βράδυ, στον Δαναό.

Του Γιώργου Μυζάλη

Μια φορά συνάντησα στη ζωή μου τον Γιάννη Σπανό, φίλτατε αναγνώστη. Μια φορά ανταλλάξαμε δυο λόγια, όχι συστάσεις, προς θεού, ήξερα πολύ καλά ποιος ήταν και δεν υπήρχε λόγος εκείνος να μάθει ποιος ήμουν. Ένα ευχαριστώ ήθελα να του πω, τότε. Και χαίρομαι που του το είπα. Τον είχα συναντήσει, που λες, πριν από είκοσι (20) χρόνια, σε μια μικρή υπόγεια μουσική σκηνή της Νέας Σμύρνης, την Εξέδρα, που δεν υπάρχει πια. Εκεί, έπαιζαν τότε δυο φίλοι μου αγαπημένοι κάνοντας τα πρώτα τους αυτόνομα καλλιτεχνικά βήματα. Είχα εκπλαγεί, θυμάμαι: πως βρέθηκε ο μέγας Γιάννης Σπανός σε αυτό το παγκοσμίως άγνωστο live; Δεν μπορούσα να το εξηγήσω. Αυτή την ώρα, ξέρω την απάντηση.

Μαγεμένος σου γράφω, αναγνώστη μου, και άρτι αφιχθείς από το Δαναό όπου και παρακολούθησα το «νεοκυμαντέρ» του Άρη Δόριζα για το Γιάννη Σπανό με το γενικό τίτλο «Πίσω απ’ τη μαρκίζα». Θα πω απευθείας στο θέμα δίχως εισαγωγές και περιττά λόγια: μην χάσεις αυτή την ταινία, αυτό το ντοκιμαντέρ. Εμένα μου έδωσε την απάντηση στο ερώτημα της προηγούμενης παραγράφου και σε πολλά άλλα. Ο Γιάννης Σπανός ήταν true (που θα λέγανε και οι πιτσιρικάδες σήμερα). Δεν έπαιρνε πόζες, δεν παρίστανε τον καμπόσο, δεν είχε τίποτα να αποδείξει. Και αυτή την αλήθεια αναζητούσε. Και η αναζήτησή του, συχνά – πυκνά, τον έφερνε ακομπλεξάριστο και «ανοιχτό» σε μαγαζιά σαν εκείνη την υπόγεια Εξέδρα στη Νέα Σμύρνη. Ο Γιάννης Σπανός που μελοποιούσε μεγάλα ποιήματα και όχι μεγάλους ποιητές. Ο Γιάννης Σπανός που διακρίθηκε σε όλα τα μουσικά είδη, από το νέο κύμα στο λαϊκό, με την ίδια συστηματική και πυκνή επιτυχία. Ο Γιάννης Σπανός που παρέμεινε ενεργός για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες και που «προίκισε» σπουδαίους τραγουδιστές με τραγούδια – σταθμούς για τις καριέρες τους.

Τις πιο πολλές φορές, τα ντοκιμαντέρ που αφιερώνονται σε μια μεγάλη καλλιτεχνική προσωπικότητα που δε βρίσκεται πια ανάμεσά μας, είναι «άχαστα». Λίγη συγκίνηση, λίγη νοσταλγία, αμέτρητες καλές κουβέντες, ένας – δυο διάσημοι φίλοι και συνεργάτες του εκλιπόντα και έτοιμη η συνταγή. Αν πρόκειται, μάλιστα, και για τραγουδοποιό – συνθέτη – στιχουργό, μουσική επένδυση με επιτυχίες του και «γίναμε». Καθόλου τέτοιο δεν είναι το «Πίσω απ’ τη μαρκίζα».

Αν πρέπει να εντοπίσω την κινητήριο δύναμη πίσω από τη συγκεκριμένη παραγωγή, θα πόνταρα στην αγάπη. Στην αγάπη στην πιο αγνή της μορφής, όμως. Όχι σε εκείνη του φανατικού, αλλά σε εκείνη του μαγεμένου ακροατή, του ψαγμένου, του ευγνώμονα. Τέτοιος είναι ο Άρης Δόριζας και κάνει μπαμ. Και, επειδή είναι τέτοιος, δεν έχει φτιάξει αγιογραφία. Το «Πίσω απ’ τη μαρκίζα» έχει χιούμορ, αυτοσαρκασμό, ανέκδοτες ιστορίες, αστεία περιστατικά και έναν αφοπλιστικό Γιάννη Σπανό να αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο με τρόπο απολαυστικό και πηγαίο.

Έχει κι ένα ακόμα σπουδαίο «όπλο» το «Πίσω απ’ τη μαρκίζα». Είναι αφηγηματικό σε χρόνο ενεστώτα με έναν παράξενο γοητευτικό τρόπο. Όλα είναι εδώ. Τίποτα δεν έχει τελειώσει. Τα τραγούδια πορεύονται και γιατροπορεύουν, ακούγονται και θα ακούγονται, συγκινούν και θα συγκινούν. Το «Πίσω απ’ τη μαρκίζα» είναι και επιστημονικό. Κρύβει σημαντικά στοιχεία για τους μελλοντικούς μουσικολόγους. Και το ξαναλέω: σε χρόνο ενεστώτα. Δεν αφηγείται περασμένα μεγαλεία. Κι αν στο τέλος του δεν έγραφε: «Γιάννης Σπανός (1934-2019)» κανένας δεν θα πίστευε ότι ο Γιάννης Σπανός δεν θα ξυπνήσει αύριο το πρωί, να φτιάξει τον καφέ του και να σκαλίσει τον κήπο του στο Κιάτο. Γιατί, όπως ο ίδιος λέει στο ντοκιμαντέρ: «άλλοι έχουν αυλή, εγώ έχω κήπο».

Θα το ξαναγράψω: την Πέμπτη 30/5 η ταινία βγαίνει στις αίθουσες. Μην την χάσετε.

Και θα βάλω και μερικά υστερόγραφα:

Υ.Γ.1. Δεν έμεινα στο τέλος της προβολής. Ήταν πολύ μεγάλη η συγκίνησή μου για να τη «χαλάσω» με κουβέντες, ακόμα κι αν αυτές περιστρέφονταν γύρω από την ταινία και τα μεγάλα τραγούδια του Σπανού. Καμιά κουβέντα για τη μουσική δεν μπορεί να φτάσει την ίδια τη μουσική. Προτίμησα, λοιπόν, να βάλω στα ακουστικά μου ένα δίσκο με τραγούδια του Γιάννη Σπανού, να καβαλήσω τη μηχανή και να κάνω μια μεγάλη βόλτα στη νυχτερινή Αθήνα τραγουδώντας μαζί με τον Πάριο, τον Κόκοτα, τη Μοσχολιού, την Αλεξίου, το Νταλάρα και τόσους άλλους.

Υ.Γ.2. Χρωστάω ευγνωμοσύνη στον Άρη Δόριζα και όλους τους ανθρώπους που δούλεψαν για την ταινία γιατί συγκινήθηκα αφάνταστα με την ταινία τους. Να είναι καλά, είναι «πατριώτες» μου.

Υ.Γ.3. Τι συνθέτης ήταν ο Γιάννης Σπανός! Αλλά και τι τύπος!

Υ.Γ.4. Προβλέπω ο Ιούνιος να μετονομάζεται, για μένα, σε μήνα Σπανού.

Υ.Γ.5. Την Πέμπτη θα ξαναδώ το «Πίσω απ’ τη μαρκίζα». Κι έπειτα βλέπουμε.

__________________________________

Σκηνοθεσία: Άρης Δόριζας
Σενάριο: Άρης Δόριζας
Διεύθυνση φωτογραφίας: Γιώργος Γερανιός, Γιώργος Γκιουλής
Μοντάζ: Απόστολος Μηλιώνης
Ήχος: Μανώλης Μαζοκόπος
Μουσική: Γιάννης Σπανός
Παραγωγή: Whatever Productions
Παραγωγοί: Άρης Δόριζας
Συμπαραγωγή: ΕΡΤ, Μελωδία 99.2, Δήμος Σικυωνίων