Ολοκληρώθηκε η προγραμματισμένη μετάβαση των Νορβηγικών ραδιοσταθμών εθνικής εμβέλειας από τα FM στα DAB, με την έναρξη των εκπομπών στο αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ στον Αρκτικό Ωκεανό. Η διαδικασία είχε ξεκινήσει από τον περασμένο Ιανουάριο και ολοκληρώθηκε την Πέμπτη, για τα δημόσια και τα ιδιωτικά ραδιόφωνα. Όπως υποστηρίζουν οι τοπικές αρχές, τα DAB εξασφάλισαν καλύτερη ποιότητα ήχου και μεγαλύτερο αριθμό προγραμμάτων, με κόστος 8 φορές πιο χαμηλό από τα FM. Στο μέλλον, το παράδειγμα της Νορβηγίας αναμένεται να ακολουθήσουν χώρες όπως η Ελβετία, η Μεγάλη Βρετανία και η Δανία.

 

Εκτός από τα παραπάνω πλεονεκτήματα όμως, υπάρχουν και πολλά παράπονα κυρίως από πλευράς ακροατών. Η εμβέλεια των ψηφιακών ραδιοφώνων είναι αρκετά μειωμένη σε σύγκριση με εκείνη των αναλογικών, ενώ πολύ μεγάλο είναι και το κόστος των δεκτών DAB στη χώρα, που κυμαίνεται από τα 100 έως τα 200 ευρώ. Επίσης, σύμφωνα με έρευνα, μόνο το 49% όσων ακούν ραδιόφωνο στα αυτοκίνητά τους μπορούν να ακούσουν τα ψηφιακά προγράμματα. Από την πλευρά των ραδιοσταθμών, βάσει μελετών που διεξήχθησαν, το ποσοστό του κοινού που άκουγε ραδιόφωνο σε ημερήσια βάση έπεσε κατά 10% μέσα σε έναν χρόνο, ενώ η NRK -η Νορβηγική κρατική ραδιοφωνία- έχασε το 21% των ακροατών της, λόγω της μετάβασης.

 

«Είναι μια μεγάλη αλλαγή και πρέπει να δώσουμε χρόνο στους ακροατές, ώστε να προσαρμοστούν στο ψηφιακό ραδιόφωνο. Μετά από κάθε switch off σε μια περιοχή, παρατηρήσαμε ότι το κοινό που ακούει αρχικά μειώθηκε αλλά αυξήθηκε ξανά» είπε ο Ole Jorgen Torvmark, επικεφαλής του παρόχου ψηφιακού σήματος για τα κρατικά και ιδιωτικά ραδιόφωνα της χώρας. Ωστόσο το switch off δεν ήταν πλήρες. Η μετάβαση αφορούσε μόνο όσους ραδιοσταθμούς έπαιζαν σε εθνική εμβέλεια, οι περισσότεροι τοπικοί συνεχίζουν κανονικά στα FM. Υπενθυμίζουμε, η Νορβηγία είναι η πρώτη χώρα που έθεσε σε λειτουργία ραδιοφωνικό πρόγραμμα αποκλειστικά στην ψηφιακή μπάντα, το μακρινό 1995.

 

Στην Ελλάδα τώρα, το ψηφιακό ραδιόφωνο είναι ανύπαρκτο. Επισήμως τουλάχιστον, δεν έχει υπάρξει καμία ενέργεια ανάλογη με εκείνη της NRK. Το περασμένο καλοκαίρι, μιλώντας στο Ραδιόφωνο 24/7 88.6, ο Γενικός Γραμματέας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας Λευτέρης Κρέτσος έλεγε πως «η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να πάει απευθείας στο ψηφιακό ραδιόφωνο», ένεκα της νέας αδειοδότησης. Εξετάζοντας όμως, όπως ο ίδιος έγραψε αργότερα σε άρθρο του στο News247.gr, την παράλληλη και νόμιμη χρήση της παλιάς και της νέας μπάντας, όπως γίνεται στο εξωτερικό.

 

Στη Μεγάλη Βρετανία τα DAB είναι μεν σε λειτουργία, όμως τα ραδιόφωνα συνεχίζουν να εκπέμπουν νόμιμα και στα FM. Αναλογικά σε τοπικό επίπεδο, ψηφιακά σε εθνικό. Το Radio Χ επί παραδείγματι (πρώην XFM) εκπέμπει στους 104.9 στο Λονδίνο, στους 97.7 στο Μάντσεστερ, στα 11D στην Αγγλία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία, και στα 12Α στην Σκοτία. Παρόμοια η κατάσταση και στο BBC, το Radio 5 live μάλιστα εκπέμπει και στα Μεσαία σε διάφορες συχνότητες. Εκτός των άλλων, τα DAB χρησιμοποιούν ένα ευρύτερο φάσμα συχνοτήτων από τα FM, πράγμα που επιτρέπει την παράλληλη εκπομπή στις δύο μπάντες. Εντός Ελλάδας χρησιμοποιούνται οι συχνότητες από 87.5 έως 108 MHz, με δυνατότητα εκπομπής από τους ραδιοσταθμούς μέχρι τους 107.7. Τα DAB χρησιμοποιούν όλες τις συχνότητες από 30 έως 300 MHz.
 

Πόσο εύκολο είναι επομένως αυτό που προσπαθεί να κάνει το κυβερνητικό επιτελείο στα ραδιόφωνα; Ειδικά σε μια χώρα που ο όρος «ψηφιακό ραδιόφωνο» είναι παντελώς άγνωστος στο μεγαλύτερο μέρος των ακροατών; Διόλου εύκολο. Αντιθέτως είναι ως και επικίνδυνο σε κάποιες περιπτώσεις, ειδικά για τα ραδιόφωνα που δεν εδρεύουν σε μεγάλα αστικά κέντρα και τα οποία με το ζόρι βγάζουν τα προς το ζην. Η ραδιοφωνική μετάβαση στην ψηφιακή εποχή διαρκεί πολλά χρόνια, έως και δεκαετίες. Κι ακόμα παρουσιάζονται προβλήματα, όπως στη Νορβηγία η οποία εφάρμοσε πρώτη την τεχνολογία. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή από πλευράς κυβέρνησης και, προπάντων, υπομονή.